De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 51 - Sam Andrea

Sam Andrea werkt in een groot atelier in het kunstenaarscomplex NieuwenMeer aan de Oude Haagseweg aan de rand van Amsterdam. Schiphol is niet ver weg. Hij deelt het atelier met Frans Franciscus die op dit moment een paar maanden elders verblijft als artist-in-residence.

Het atelier is eigenlijk van Frans Franciscus. Sam: “Hij is flink wat ouder dan ik, al bijna 60. Hij is een soort leermeester geweest. In essentie is hij schilder maar later is hij ook foto’s gaan maken en nu maakt hij ook keramiek.” Hij neemt me even naar achter in het atelier en ik zie flinke torso’s van mannen met baarden en bustes van vrouwen. “Af en toe werken we hier met zijn tweeën, dat is gezellig.”

Kalkhorst

Door het dakvenster valt mooi en overvloedig licht. Achter en voor staan grote planten, onder meer een vingerplant en een ficus. Onderin een tafeltje zie ik dikke boeken over kunstenaars als John Currin, Girodet, Neo Rauch (‘maakt inspirerend werk’) en Hockney (‘ook mooi’). Op een ezel met daarnaast een tafel met tientallen verftubes staat een werk in uitvoering. Een jongedame ligt achterover op een breed bed. “Een ex van mij die nog steeds door mijn hoofd spookt. Ik begon met het werk tijdens een ‘live’ sessie. Ik maak het af op basis van mijn geheugen.”

Tegen de muur liggen grote opgerolde werken die nog verder ingevuld moet worden. Sam, met een toepasselijke rood-lichtblauwe trui met een stipje bruin erin: “Dat ben ik van plan in Duitsland te doen in lab Kalkhorst, een kasteel bij Hamburg in de buurt. Aldo van den Broek woont en werkt daar. Daar heb ik de ruimte. Half januari ga ik erheen.”

Aan de muur hangen meer werken, sommigen zijn klaar, een zelfportret, zijn geslachtsorgaan,  anderen nog in uitvoering, een lichaam van een vrouw, een man en een vrouw en in het midden een soort engel. “Ik weet niet zeker of ik dit schilderij doorzet. Ik laat het een tijd staan. Als ik het daarna nog interessant vind, ga ik ermee door.” Dan een schilderij van een paar stoelen, waarvan sommigen op hun kop. “We zijn –Aldo en ik- straak bezopen geraakt en toen hebben we al het meubilair uit het raam gegooid.” Heeft hij daar achteraf spijt van? “Nee, ik vond het mooi. Ik heb niet zo snel spijt van dingen.”

Piket-prijs

Ik zag Sam Andrea voor het eerst bij de uitreiking van de Piket-prijzen in Den Haag. De Piket-prijs is een aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars op het gebied van theater, dans en schilderkunst. Sam behoorde bij de drie geselecteerden voor de schilderkunst prijs. In een filmpje dat toen getoond werd vertelde Sam over zijn gevecht met het witte doek. Het gevecht zit in zijn hoofd en op het doek. “Ik heb nachtmerries over witte doeken.” Hij maakt veel mee, de voorstellingen zijn redelijk autobiografisch gegrond en krijgen universele trekken. Veel mensen, donkere thema’s, maar met een bloempje probeert hij het leefbaar te houden, vertelde hij. “Een schilderbeest” volgens de juryleden.

De dierlijke drang van de mens

Wat is precies zijn thema? Sam: “Mensen, het mens-zijn, de menselijke ervaring. Vooral de dierlijke drang van de mens. Dat heeft voor mij een bepaald soort romantiek. Dan kom je vanzelf terecht bij de rafelrandjes van de wereld.” Er zijn talloze redenen te noemen waarom hij hierop is gekomen. “Op de eerste plaats is het altijd al een thema in de schilderkunst geweest, maar ook in de poëzie, in de film en de andere kunsten. Daarnaast wil ik connecties leggen met de menselijke entiteit in een tijd waarin algoritmes en computerprogramma’s allerlei, vaak wezenlijke, elementen van het leven overnemen. Het is belangrijk dat ik met verf probeer bij het menselijke in de buurt te blijven.”

Heeft hij een sleutelwerk, een richtinggevend werk? Dat heeft hij. Het heet ‘Antropoceen’, een werk van 2 x 3 meter, gemaakt in 2016. “Het gaat over de mens als lustvol, agressief dier. Dat idee zat al vele jaren in mijn hoofd. Het zit onbewust altijd in mijn werk. Toen ik dit werk maakte, besefte ik sterk waarmee ik bezig was.”

Kunstenaarsfamilie

Sam Andrea komt uit een echte kunstenaarsfamilie. Pat Andrea is zijn achter-oom, Kees Andrea, die nog betrokken is geweest bij de Vrije Academie, is zijn overgrootvader. “Er is veel kunstzinnigs in de familie. Ook de kinderen van Pat, Mateo en Azul, zijn actief in de kunst. Maar eigenlijk wordt iedereen als kunstenaar geboren. Ieder kind leert door een kwast op te pakken zijn of haar gevoel te uiten. Ik blijf het standvastig doen en ik vind het ook mooi. Het is altijd in me geweest.”

Hij ging naar de Koninklijke Academie in Den Haag omdat het de laatste gelegenheid was studiefinanciering te ontvangen. “Daarvoor had ik maar wat aangeklooid. Ik pakte die kans en heb er achteraf gezien geen spijt van. Het was wel pittig, ik heb ruzie gehad met leraren, maar ik ben wel dankbaar voor mijn tijd daar. Vooral het samen met medeleerlingen dezelfde kant op gaan kijken, samen kunst willen maken.”

Hij heeft al redelijk wat geëxposeerd, onder andere bij de Galerie Fleur & Wouter, en er zijn veel plannen in het verschiet. Bij Vriend van Bavink krijgt hij een solo-expositie en staat hij eind december op This Art Fair in de Beurs van Berlage. Er is een plan in Duitsland een schildergilde op te zetten, ‘de schilders van de vierkante tafel’,  en zelfs is er het plan om in LA (Amerika) deel te nemen aan en groepsexpositie.

Kijken

Tot slot: wat is zijn filosofie, voor zover dat al niet duidelijk werd? “Ik wil mijn doeken naar het publiek brengen ook om het belang van de oude kunstvorm schilderen te onderstrepen. Het publiek kan wat leren van het kijken van de schilder. Er lijkt een tijd aan te breken waarin het hele humanisme aan het afbrokkelen is in de sleur van de dommer wordende mens en slimmer wordende computer. Alles verandert en daar is zeker niet alles mis mee maar ik vind de authenticiteit van het individu belangrijk en wil die met schilderkunst hooghouden.”

https://www.facebook.com/samandreakunst/
https://www.kabk.nl/alumni-profielen/sam-andrea
https://www.piketkunstprijzen.nl/sam-andrea

https://bit.ly/2SjP1R8 

 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0