De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 57 - Jacqueline Lamme

Op een van de warmste februaridagen sinds jaren, misschien wel de warmste februaridag van de laatste 100 jaar, ging ik op bezoek bij Jacqueline Lamme. Jacqueline Lamme heeft een bijzonder atelier. Het bevindt zich in een atelierwoningencomplex van zes verdiepingen in De Rivierenbuurt in Amsterdam-Zuid waarin een dertigtal woon-/werkruimtes zijn ondergebracht voor kunstenaars. Het gebouw - naar model van Le Corbusier - staat er al sinds 1934. Jacqueline zit er al weer 14 jaar.

Jacqueline Lamme: “De architect Piet Zanstra ging naar Parijs om iets groots te bekijken: het 'appartement-atelier van Le Corbusier. Hij was onder de indruk en maakte, samen met Jan Giesen en Karel Sijmons, een ontwerp voor Nederland. Er zijn zes varianten van atelierwoningen ontworpen: waaronder eenpersoons atelierwoningen voor schilders, atelierwoningen voor gezinnen en, op de benedenverdieping, ateliers voor beeldhouwers."

Jan Wolkers en Gerrit van der Veen

Haar atelierwoning is voor een echtpaar bedoeld. “Het heeft grote ramen op het noorden zodat er altijd hetzelfde licht binnenvalt, wat belangrijk is voor schilders. Aan de voorkant kan het voorhekje van het balkon eraf om schilderijen naar buiten te takelen. De beeldhouwers hebben grote openslaande deuren om hun marmeren beelden naar buiten te krijgen. Kunstenaars van naam hebben hier gezeten, bijvoorbeeld Jan Wolkers (beeldhouwer en auteur) en Gerrit van der Veen (kunstenaar en verzetsheld) hebben op de atelierwoning gewerkt waar Jet Schepp nu woont: zij heeft het Anne Frank beeldje op Merwedeplein gemaakt.”

Het Vogelbos

Jacqueline’s werkruimte bevindt zich iets lager dan de woonruimte. Rechts van mij zie ik een groot schilderij ‘in progress’ met een bospad door een bos vol met bomen. Er zijn ook drie vogels te zien, de specialiteit van Jacqueline. In het bos bevinden zich een boomkruiper en een boomklever, en op de grond is er een vink. Ze werkt al een paar jaar aan dit doek, maar het is bijna klaar. In het schilderij zaten ook andere voorstellingen, zegt ze, maar een aantal is alweer verdwenen. “Het werd steeds meer een dicht bos.” Het werk heeft nog geen titel. “Het zou ‘Vogelbos’ kunnen heten of ‘Multiversum’. Ik zie het bos als een parallelle wereld met de ‘mensenwereld.” Achter het schilderij hangen aan de muur twee schilderijen van zwanen, een witte en een zwarte, ook veel uilen. “Ik heb veel diersoorten, vooral vogels, die in Nederland voorkomen geschilderd, voorwaarde was dat ik ze ooit gespot moest hebben.” Er is ook nog een ijsvogel te zien en een gele kwikstaart bij een beekje. Recht tegenover me zie ik spechten en een vink. En vlak voor me op tafel een winterkoninkje. Links een schilderij vol met fluitenkruid. Linksboven staan de werken in gelid verticaal opgeslagen.

De natuur en dieren daarin zijn een belangrijk thema. Ze is ook graag in de natuur en maakt vaak wandelingen. Niet alleen Jacqueline is weg van de natuur, het geldt ook voor haar familieleden. “Mijn beide grootvaders, mijn ouders en mijn zussen zijn vogelgek. Ik heb een maal met mijn kunstwerken op een vogelaarsbeurs gestaan. Ik heb daar een aantal schilderijen verkocht, maar vogelspotters zijn toch weer andere mensen dan die je vindt in de kunstwereld. Twee vogelaars gingen naar aanleiding van een schilderij van mij in discussie of de vogel wel technisch perfect was weergegeven.”

Herman Kruyder

Haar favoriete schilder is Herman Kruyder. “Hij heeft hier in het begin gewoond, tot zijn dood in 1935. Hij maakte onder meer zes dierschilderijen die allen een plek in een museum hebben gevonden (onder andere het stierkalf in het Singer Museum, de hengst in het Rijksmuseum Twente, de kat in het Gemeentemuseum Den Haag, de haan in het Stedelijk Museum Amsterdam en de hond in het Boijmans Van Beuningen Rotterdam). Hij werd, net als ik, geïnspireerd door de natuur en dieren. Ik vind het interessant dat als hij tuinen schilderde, hij dat op een niet-lieflijke manier deed. Dat spreekt me aan. Het ging ‘m om het schilderen. Dat is bij mij ook het geval. Ik probeer de verf het werk te laten doen, waardoor de voorstelling zich ‘terugtrekt’. “

Humor

Jacqueline heeft niet altijd de natuur en dieren geschilderd. “Ik begon met lyrisch abstracte landschappen. Toen deed de humor zijn intrede in het werk met kitscherige symbolen zoals het sneeuwbolletje en de kroonprins Willem-Alexander in allerlei grappige situaties, dit viel samen met de zoektocht naar mijn eigen prins van mijn dromen. Het was droomachtig werk met een knipoog en ook succesvol. Ik kwam bij Torch Gallery terecht, die het werk ook op buitenlandse beurzen bracht. Na een tijd was mijn eigen zoektocht voorbij, en ging ik serieuzer werk maken met aandacht voor landschappen en de inwoners ervan: vogels en dieren.” Ze deed het ook vanuit een kritische blik op hoe we met de natuur omgaan. “De mens is erg op zichzelf gefocust, voor mij iets te superieur. Ik wil de aandacht voor de mens als centrum van het universum graag verleggen, ook in mijn kunst. Een paar maanden geleden zat er een bosuil bij het Mirandabad hier in de buurt, maar niemand die het zag. Het egocentrische gevoel van de mens mag er wel een beetje vanaf. We maken de aarde sleets door het consumerende gedrag van de steeds groter wordende groep mensen. Soms vind ik mensen een plaag.”

Heeft ze een sleutelwerk, een richtinggevend werk? Ze kan er wel een noemen. Het is een werk waarin zowel de humor als de natuur aanwezig is. Ik zie het op haar telefoon. Kippen die rondlopen in een park met buxushagen die geknipt zijn in de vorm van kippen. De echte kippen hebben niet door dat ze tussen de buxuskippen scharrelen, een mooi voorbeeld van een parallelle wereld of multiversum. Ze zag het in de buurt, in het Amstelpark. Het schilderij (2001) hangt in Oostende in het voormalig Museum voor Schone Kunsten, nu Mu.ZEE geheten.

De ARTIS-Ateliers 

Jacqueline Lamme voelt zich al heel lang kunstenaar. “Vanaf de kleuterschool. Tekenen zit bij mij in het bloed. In mijn poëziealbum schreef iemand een versje: ‘1,2,3,4,5,6, Jacqueline wordt tekenares’. In de eerste klas van de lagere school, nu groep 3, tekende ik na schooltijd, als de juf nog aan het nakijken was, met vetkrijt op grote gekleurde vellen papier kabouters, elfjes en paddenstoelen. Ik mocht het van de juf op de achterwand hangen. Na een tijdje hing de hele achterwand vol. Als anderen gingen spelen had ik altijd het dilemma: ga ik mee buiten spelen of ga ik tekenen. Met mooi weer is het nu nog steeds een dilemma, dan wil ik graag naar buiten.”

Ze ging naar de Rietveld Academie en deed ook de eerstegraads lerarenopleiding in de Lutmastraat. Dat komt goed van pas, want naast haar schilderwerk geeft ze ook teken- en schilderles bij de ARTIS-Ateliers. “Samen met 14 andere kunstenaar-docenten geven we teken-, schilder- en boetseerlessen in de dierentuin. Ook coördineer ik deze lessen, samen met een collega. Er is een flinke club cursisten, 500 personen per half jaar. Er zijn veel mensen die zowel van dieren als van tekenen en of schilderen houden.” Ze werkt hier al sinds het jaar 2000. Ze begon, inmiddels een tijd terug, als tekendocent bij het Christelijk Gymnasium in Utrecht en geeft nu ook schilderlessen op haar atelier.

Gescharrel

Hoe ervaart ze het kunstleven? “Het is altijd een uitdaging. Dat was het vroeger, en dat is het nog steeds. Ik heb nooit het gevoel dat ik er ben. Ik heb, door mijn halve baan, nog net genoeg tijd om te werken in mijn atelier. Voor de rest, het naar buiten treden met mijn werk, zou ik graag meer tijd willen hebben. Ik doe mijn best.”

Heeft ze nog een mooi filosofische afsluiting? Dat heeft ze. “De wereld is een multiversum van mensen en dieren. Als je dat aanvaardt, aanvaard je ook dat dieren hun wereld kunnen en mogen vormgeven, met al hun gescharrel. Het is een soort relativerende spiegel. Het heeft ook een grote schoonheid. Dat wil ik ook overbrengen.”

Afbeeldingen

1) Barn Owl, 2012, oil on wood and frame, 43 x 53 cm, 2) Barn Owl III, 2014, oil on board and frame, 20 x 18 cm, 3) Jay III, 2015, oil on canvasboard and frame, 30 x 35 cm, 4) Alcedo atthis VII, 2016, oil on wood and frame, 80 x 40 cm, 5) European Green Woodpecker V, 2016, ceramic, 30 x 20 x 7 cm, 6) Green Spotted  Woodpecker VIII, 2018, Color pencil, ballpoint on paper, oil on frame, 27 x 17 cm, 7) Snowy Owl I, 2016, acrylic. oil pastel, collage, oil on frame, 61 x 81 cm, 8) Barn Owls, 2017, oil paintings, drawing compressed charcoal, 150 x 170 cm, 9) Barn Owl, 2017, oil painting, drawing compressed charcoal, 170 x 125 cm, 10) Woodpeckers, 2017, oil paintings, drawing compressed charcoal, 160 x 160 cm, 11) Multiversum I, 2017, mixed media, collage, acrylic. Oil pastel on paper, 150 x 150 cm, 12) Jacqueline Lamme, visual artist, 13) Studio JRLamme, Amsterdam, 14) Studio Zomerdijkstraat Amsterdam

https://www.jacquelinelamme.com/

http://bit.ly/2WP2iHz 

 

 

  

 

 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0