De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 61 - Agnes van Genderen

Het atelier van Agnes van Genderen bevindt zich op de bovenste verdieping van haar huis op het terrein van het voormalige Ajax-stadion. Park de Meer, zoals de buurt nu heet, is een groene ‘milieuwijk’,  met mooie woningen en hoogbouw met daartussen vaarten en slootjes.

Op weg naar dit atelier zie ik in deze buurt veel verwijzingen naar voormalige voetballers, onder meer een grote muurschildering van Johan Cruijff en bruggen vernoemd naar Piet Keizer en Willem Suurbier. Ook de stadions waar Ajax successen behaalde zijn verwerkt in straatnamen zoals DelleAlpihof, Praterlaan en Anfieldroad. 

In haar atelier wijst Agnes naar buiten: “Daar was de middenstip van De Meer. En die drie hoge flats zijn door de Schotse kunstenaar David Mach voorzien van opvallende rood-witte blokken, afkomstig uit het oude stadion.” Het is duidelijk, we bevinden ons op (voormalige) ‘heilige grond’ waar voorheen liederen als ‘Daar hoorden ze engelen zingen ‘en ‘De Zilvervloot’ werden gezongen.

Systemen

Agnes’ atelier ziet er licht en opgeruimd uit. Witte tafels en kasten, een groot beeldscherm met printer, veel potloden en pennen. Aan de muren hangen reeksen abstracte, geometrische werken van Agnes.  Ze is er zelfs naar gekleed, met een zwart-wit gestreepte broek en een trui met een kleurig blokkenpatroon.  

Als ze over haar werk praat, begint ze te vertellen dat ze uitgaat van regelmatigheden en systemen, zoals rekenkundige reeksen en rasters. “De reeks van Fibonacci, de Gulden Snede, het magisch vierkant, dat zijn dingen die me altijd hebben aangesproken. Het gaat me daarbij niet zozeer om de formules zelf, maar om de afbeeldingen.” De prenten, druksels en tekeningen die ze maakt verschillen nogal in kleur, techniek, materiaal en grootte. Agnes: “Toch zijn ze allemaal aan elkaar verwant als de blaadjes van een boom. In de grond komen ze allemaal voort uit de liefde die ik al tijdens mijn studie ontwikkelde voor constructies, patronen en mathematische regelmatigheden. Ik heb ooit zelfs een abonnement op het wiskundeblad Pythagoras genomen, dat me ook op ideeën en wiskundige benaderingen bracht.”

Ratio en verbeelding

Nieuwe projecten begint Agnes vaak met een systeem van rasters, rekenkundige reeksen of mathematische figuren. “Ik volg in mijn werk zelfopgelegde structuren en regels, maar daar kan ik ook weer van af wijken door ook het toeval een rol te laten spelen. Het gaat me om de balans van ratio en verbeelding. Vaak is het werk een onderzoek naar de mogelijkheden van een bepaalde reeks of figuur. Die mogelijkheden lijken oneindig, en het is een proces van selectie, van steeds weer kiezen, dat leidt tot het uiteindelijke resultaat.”

Agnes werkt niet naar de natuur, maar herkent in haar eigen werk vaak beelden van de natuur, uitvergrote microben, bacteriën, kwallen en wieren. “Ik herken  in de natuur dingen waar ik zelf ook op gekomen ben. De natuur kent ook vaste patronen. In de zonnebloem en de dennenappel zitten ook de verhouding van de gulden snede.” 

Tegenwoordig legt Agnes van Genderen zich toe op het digitaal verwerken van beelden met behulp van haar scanner en printers. Voordat ze daarop overstapte  heeft Agnes in verschillende andere grafische technieken gewerkt. Ze toont enkele werken uit die periode, waarin we een speels lijnenspel zien. Ze maakte daarvoor bijvoorbeeld gebruik van de droge naaldtechniek waarin ze met één zinkplaat toch verschillende prints maakte door haar papier te vouwen en scheuren. Nog steeds vindt ze deze droge naalden “iedere keer weer mooi om te zien, dat fluwelige zwart van de lijnen.”

Symmys

Haar meest recente  serie computerprints  heet ‘symmys’. “Dat woord is bedacht door de schrijver en wetenschapper Hugo Brandt Corstius. Hij was vooral geïnteresseerd in de formele kant van taal, zoals symmetrie. Symmys noemde hij woorden die van links naar rechts en van rechts naar links gelezen kunnen worden. Op dezelfde manier raakte ik geïnteresseerd in de symmetrie in beelden. De meest symmetrische figuur is een cirkel. Ik ben gaan kijken hoeveel beelden ik kon maken, uitgaande van één cirkel.”

Agnes van Genderen heeft nooit gebrek aan inspiratie. “Van het ene werk komt het andere. Het is iedere keer weer spannend, wat komt er nu weer uit? Soms is het verrassend, soms mislukt het ook.”

Eind vorig jaar deed Agnes mee aan een tentoonstelling van de Vereniging voor Originele Grafiek (VOG) in Leeuwarden, toen de Culturele Hoofdstad van Europa. Agnes maakte er het grote werk ‘Boartsje’, wat Fries is voor ‘spelen’. Dezelfde cirkels had zij zes maal anders uitgewerkt, wat tot een verrassende wand leidde.

Concertgebouw

In de loop der tijd heeft Agnes van Genderen zoals bijna iedereen verschillende periodes meegemaakt. Goede tijden, waarin ze voldoende werk verkocht en opdrachten kreeg. Zo heeft ze in Den Helder een Keermuur bij het station ontworpen, en in Amsterdam het bestratingspatroon van het Wilhelmina Blombergplein bij het Tropenmuseum. Maar ze heeft ook andere tijden meegemaakt. “Dan moest ik er een baantje bij nemen. Zo heb ik in de bejaardenzorg gewerkt, ben ik webdeveloper geweest bij een internetbedrijf, en het langst verkocht ik kaartjes bij het Concertgebouw. Dat heb ik jaren gedaan, het was een hele prettige plek met leuke mensen. En op die manier kwam ik zelf ook vaak bij de fantastische concerten in het Concertgebouw.”

Daarnaast was Agnes lang actief bij de vakbond van de beeldende kunstenaar, de BBK. “Ik heb voor het klachtenbureau gewerkt en heb met anderen de pressiegroep ‘Vrouwen in de Beeldende Kunst’ opgericht om de ongelijkheid van de vrouwelijke kunstenaars aan de kaak te stellen. Het heeft wel effect gehad als je nu kijkt hoe musea hun tentoonstellingen inrichten, ik zie steeds meer vrouwen in de zalen en erbuiten.”

Sleutelwerk

Heeft ze een sleutelwerk? Ze heeft er diverse. Ze toont een werk uit 1996, Herinnerde fragmenten. Het is een vierkant met zwart-witte vlakjes speels gerangschikt. Belangrijk vindt ze ook het in 2011 gemaakte Januarilicht. Hiervoor maakte ze etsen op de etspers en haalde die daarna uit elkaar, en bewerkte ze in de computer zodat nieuwe beelden ontstonden. En in 2012 ontstond Gaten in mijn geheugen, een combinatie van digitale tekening en handmatige tekening.

Agnes: “Mijn echte sleutelwerk is natuurlijk altijd mijn laatste werk. Ik ben nu bezig met de serie Handen.“  Ze laat twee voorbeelden zien, ruitrasters met ingetekende handen. “Ik ga handen verwerken van mijzelf, familieleden, vrienden. Mensen blijken heel verschillende handen te hebben. Uiteindelijk zal een grote wand gevuld worden met die handen. Ik wil het exposeren in Den Haag, in een galerie bij de Hofvijver, in het najaar.”

 

Exposities 2019

100 jaar na Bauhaus
Dingemanshuys Utrecht
22 t/m 26 mei

Zonnestraal, Hilversum
9 t/m 13 okt

Maand van de grafiek
23 okt t/m 3 nov
korte Vijverberg 2, Den Haag 

Afbeeldingen: 1) Symmys renner, 2) symmys wow, 3) symmys netten, 4) vectorgolf, 5) januarilicht3, 6) senang web, 7) vanwaar, 8) surething Monday, 9) family, 10) verscholen, 11) boartsje klein, 12) intranslation 370, 13) stralende cirkels, 14) Agnes blue

http://www.avngndrn.nl/

http://bit.ly/2KDiSnb

 

 

 

 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0