De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 94 - Natacha Mankowski

De wereld van de Amsterdamse kunstenaar, 94 - Natacha Mankowski

In Galerie Fleur & Wouter zag ik in de tentoonstelling ‘Painter’s Painters’ het werk van Natacha Mankowski. Het zijn stevige werken waarbij de verf er dik bovenop ligt. In gematigde geel-wit, groen, lichtoranje tinten is er mix van langwerpige blokjes te zien, te midden van meer baksteenachtige formaten en weer kleinere vierkantjes. De specie-achtige verf, impasto schuimt er soms uit.

Het is heel bijzonder werk, om meer te weten te komen maakte ik een afspraak met Natacha. Haar atelier bleek zich te bevinden in een ‘broedplaats’ te midden van de blokkendozen van het Sloterdijk bedrijventerrein aan de Isolatorweg.

Milieubewust pastel

Aan de muur hangen grote werken op linnen en ook op hout, zoals ik ze ook op de tentoonstelling heb gezien. Daarachter staan schetsen op papier. Onder het raam zie ik een hele reeks weckpotten met daarin de pigmenten die ze zelf verzamelt, in vele kleuren. Voor me staat een grote metalen ketel waarin ze haar pastelstaven maakt, langgerekte blokjes van zo'n tien centimeter.

Ze is er drie jaar geleden mee begonnen, vertelt ze. “Ik wilde mijn eigen pastel maken, op een duurzame manier.” Het basismateriaal haalt ze uit steengroeven en opgravingen. Ze bevinden zich op de Griekse eilanden, zoals Milos en Tinos. In Milos is het een oude zwavelmijn, in Tinos is het de Panormos-marmergroeve, in het uiterste noorden, dicht bij de kust.

Grondstof

Ze verzamelt daar aarde, soms wit (met marmer), soms rood (klei vol ijzerdeeltjes), soms groen (groen marmer – serpentijn). Die neemt ze mee naar haar atelier, nu in Amsterdam, en dan probeert er vervolgens enerzijds verf van te maken en anderzijds langgerekte kleurblokken. Het was flink uitproberen voordat ze goede resultaten kreeg. Ze begon met het toevoegen van was aan de pasta, die dikker en dikker werd, en probeerde het daarna weer vloeibaarder te maken met olie. Uiteindelijk vond ze een goede mix. Soms voegt ze pigmenten toe om de pasta de juiste kleur te geven.

Wat betreft de stokjes: die zijn vervaardigd in een metalen ketel, net als kaarsen, aan een touwtje. "Het werkt als 'au bain-Marie'", zegt ze. Het is belangrijk dat de watertemperatuur niet te hoog oploopt. Niet boven de 70 graden Celsius.

Beeldhouwer vs schilder

Met een paletmes zet ze de schilderijen vervolgens als een metselaar in elkaar. Onderdelen passend maken, combineren tot er een mooie structuur ontstaat. “Ik voel me soms meer een beeldhouwer dan een schilder.”

Natacha: “Ik evolueer in de technische processen. Er is veel tijd mee gemoeid. Het drogen van een schilderij kan tot drie maanden duren. Maar dat past wel bij mijn ‘milieuvriendelijke’ manier van werken. Zo werkt de natuur. In de galerie is een serie Tinos- werken te zien. Ik werk al een jaar aan die serie, het zijn in totaal 20 werken. Ik ben nu bezig met de Milos-serie. Het maken van het werk is maar een klein onderdeel, ik ben de helft van de tijd in de studio bezig met het maken van het materiaal, en ik besteed ook veel tijd aan het experimenteren.”

Architect

Natacha komt oorspronkelijk uit Parijs. Ze volgde een opleiding aan de École Spéciale d’Architecture  en werkte als architect bij grote bureaus als die van  Jean Nouvel en Vito Acconci voordat ze zich toelegde op de schilderkunst. Haar architecturale achtergrond klinkt nog steeds sterk door in haar schilderijen. Het leerde haar hoe ruimte en volume te bestuderen, en hoe een omgeving te analyseren.

Zelf iets creëren

Maar ze miste iets toen ze voor die grote bureaus werkte. “Ik miste het om iets te creëren. Daar bouwden we aan langdurige projecten. Soms hele stadswijken. Ik miste zichtbare resultaten van mijn werk. Ik wilde niet meer naar school, naar de Kunstacademie. Ik beschikte al over vele tools en ik voelde dat ik zelf verder kon leren.”

Ze deed veel Art Residencies om van anderen te leren. Vijf jaar was ze in Berlijn. Dat vond ze een leuke stad en ze stak er inderdaad veel op. Twee jaar geleden kwam ze in Amsterdam en daar kwam het werk echt van de grond. Eerst nog met werken van ruimten, vol met lijnen, die maakte ze in Artspace Sloterdijk, maar toen ze eenmaal een atelier aan de Isolatorweg kreeg, ging ze voluit aan de slag met haar pastels en de fabricage van materialen.

Wat is haar ervaring van het kunstleven?

“Geweldig. Ik ga nooit terug naar mijn oude werk. Je bent je eigen meester.  Je staat er veel alleen voor en moet zelf alles beslissen. Maar ik heb het juiste karakter daarvoor. Het past bij me. Je kunt samenwerken, en dat doe ik ook. Het is een balans tussen vrijheid en werkroutine. Je leert continu. 

Ze werkt nu aan een project voor Le Magasin CNAC in Grenoble. Het is een nationaal centrum van kunst en cultuur, gemodelleerd naar het model van de Kunsthal, waar kunstenaars zeer bij betrokken zijn. Er is een programma van tijdelijke tentoonstellingen (elk kwartaal) en evenementen, ontwikkeld in nauwe samenwerking met de gastkunstenaars.

18 november was de opening. “Het is een samenwerking van twee ontwerpers en twee kunstenaars: Clemence Seilles van Stromboli Studio, Laure Jaffiel, Alexis Bondoux en ikzelf. We hebben volledige vrijheid gekregen. We richtten de entree/welkomstruimte, de bibliotheek, het café en de ruimtes voor activiteiten in, waaronder een kinderhoek en een workshopruimte. In deze laatste zaal hangen we een extra groot gordijn met een close-up van een van mijn schilderijen.”

Tot slot, wat is haar filosofie?

“De waarde die ik hecht aan ecologie zie je in alle aspecten van mijn werk. Het is een proces, je moet er moeite voor doen. Het is een belangrijke zaak:  geen plastic, geen giftige stof. Ik heb een allergie van eerder werken met toxische stoffen. Elke dag moet ik zelf oplossingen vinden die bijdragen aan duurzaamheid.  Het is spannend, maar ook moeilijk.”

“De waarde die ik hecht aan ecologie zie je in alle aspecten van mijn werk. Het is een proces, je moet er moeite voor doen. Het is een belangrijke zaak: de tijd nemen die nodig is om het drogen niet te versnellen, geen plastic of giftige stoffen te gebruiken. Door eerder te werken met terpentine, heb ik een allergie ontwikkeld. Dus nu maak ik er een punt van om alle materialen / stoffen die ik gebruik te bevragen en te onderzoeken. Elke dag moet ik oplossingen vinden die op mijn niveau bijdragen aan duurzaamheid. Het is spannend, maar ook moeilijk.”

Afbeeldingen

1) Painting ‘Dressed in wild’, 2022, H 170 W 110 T 4 cm, linseed oil, pigments, wax, marble from Tinos island, Greece, on linen. Molded frame in oil pastel, 2) Exhibition Painter’s Painters at Fleur & Wouter Gallery, 3) Detail from the painting Peeled back, 2022, 4) View of the old Sulfur Mines, in Milos island, Greece, 5) Sulfur from Milos, 6) View of the Panormos quarry, in Tinos Island, Greece, 7) Green marble, Serpentine, from Tinos, 8) Portrait by Seppe Elewaut, 9)  Working with pastels in the studio, 10)  Working on the canvas, 11) Mixing colors, 12) Studio view, 13 - 14) Curtain installation at CNAC Le magasin in Grenoble in collaboration with Stromboli Studio, Laure Jaffuel & Alexis Bondoux  

https://www.natachamankowski.com/
https://www.instagram.com/natachamankowski/
https://www.galeriefleurenwouter.com/exhibitions/2022/10/22/painters-painters