De wereld van de Haagse kunstenaar, 108 - Fathel Neema

De wereld van de Haagse kunstenaar, 108 - Fathel Neema

In Pulchri zag ik de tentoonstelling ‘Het zesde zintuig’ van Fathel Neema met grote en kleinere schilderijen in felle kleuren,  grafiek en linosneden. Ik bezoek de kunstenaar enige tijd later in zijn atelier in een industriezone in Rijswijk.

Fathel Neema’s atelier staat volgepakt. Er staan een etspers en een zeefdrukpers en tegen de muren en in schappen tientallen grote en kleinere werken. Op de tafel liggen zwarte linodruksels vers van de pers met de hoofden van Karl Marx en Samuel Beckett.

Intuïtie

Fathel Neema is sinds 1998 actief als kunstenaar in Den Haag. Oorspronkelijk komt hij uit Kerbala, Irak. Hij is bijzonder productief en daarvan getuigen vele solo- en groepstentoonstellingen waaraan hij meedeed. Waar komt de titel ‘Het zesde zintuig’ vandaan?

Naast horen, zien, ruiken, proeven en voelen is er als zesde zintuig de intuïtie. Die intuïtie laat hem zijn werken maken, zegt hij. “Ik bereid of plan mijn werk niet voor, ik weet ook niet wanneer en hoe ik een werk maak. Iets drijft me sterk om het te doen! Wanneer ik een van mijn doeken volbreng, heb ik het gevoel dat ik een groot deel van mijn lijden kwijt ben. Vaak vraag ik me af hoe ik zo’n canvas heb geschilderd of hoe ik met een dergelijke kwestie ben omgegaan. Het lijkt erop dat ik me in een ander universum bevond of dat iemand mijn hand pakte en me vertelde wat ik moest doen.”

De titel ‘Het zesde zintuig’ slaat ook op de kijkers van zijn werk. Zij kunnen troost vinden als ze kunst zien. Fathel: “Kunst is om diegenen te troosten die door het leven gebroken zijn, een uitspraak van  Vincent van Gogh.”

Een geschilderd verhaal 

Kunst is zijn manier van denken. “Het is wat ik zie, denk en voel. Ik schilder in mixed-media (collage), maak etsen en linosneden. In de mixed-media werken gebruik ik allerlei materialen en technieken door elkaar. Papier, stof, karton, decoraties en overblijfselen van reclamepapier en geschriften en die bewerk ik met olieverf. Daarmee maak ik een geschilderd verhaal. Ik ben gewend om elke dag naar mijn studio te gaan, dit is mijn enige zorg, er is geen afstand tussen mij en mijn werk, ik ben er nooit heen gegaan zonder iets te produceren.”

Hoe zou hij zijn thema omschrijven? Fathel: “Je hebt kunstenaars met paarden in hun hoofd, zoals Marino Marini. In mijn hoofd zitten geen paarden, maar oorlogen, boeken en documentaires over oorlogen, politiek en veel moeilijke dingen van het leven.” 

Stempels en cijfers

In veel van zijn werken zijn stempels en cijfers te zien. “Stempels staan voor bewijzen, stempels staan in paspoorten of belangrijke papieren als bewijs dat je echt bestaat. Met een nep-paspoort met valse stempels ben ik uit Irak gevlucht. Ook de cijfers geven iets aan, de politie tikt een rij cijfers in en dan weten ze alles van je, dat is beangstigend.”

Fathel werkt van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat in dit atelier vertelt hij. “Alle dagen van de week, behalve zondag.” Hij kwam in 2016 in dit atelier. “Ik was daarvoor twee jaar in Beiroet, van 2013 tot half 2016. Ik had daar een studio met een vrouw. Maar het was niet realistisch om langer in Libanon te blijven.”

De Academie van Bagdad

Fathel Neema studeerde zowel af op de Academie van Bagdad als op de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. “Op de basisschool was ik altijd aan het tekenen en schilderen, ook buiten de school. Ik ging niet voetballen, maar tekenen. De Academie van Bagdad leerde ik veel technieken: etsen, lino- en houtsneden. De Academie duurde vier jaar, maar dat heb ik uitgerekt naar acht jaar zodat ik niet het leger in hoefde om mee te doen aan de oorlog.”

Zodra hij was afgestudeerd vluchtte hij het land uit. Via Noord-Irak, Syrië en Turkije kwam hij in Oostenrijk terecht. Daar kon hij twee jaar blijven. Daarna trok hij naar Nederland. “De asielzoekerscentra zaten vol vooral vanwege de oorlogen in Afghanistan en Joegoslavië. Het duurde lang, drie jaar, voordat ik een verblijfsvergunning voor Nederland kreeg.”

De Koninklijke Academie

In een van de asielzoekerscentra, in Brunssum, mocht hij exposeren. De directeur verschafte hem de materialen. Toen hij in een ander asielzoekerscentrum in het westen van het land zat, zorgde een Nederlandse vriend ervoor dat hij naar de Koninklijke Academie kon. “Ik kwam meteen in de derde klas. Ik was er alle avonden, soms nachten. “Het waren mooie mensen, de studenten, de leraren. Zoals onder andere Simon Koene, Christie van der Haak en Tom Thijsse.”

Hij had twee tentoonstellingen op de Koninklijke Academie: de eerste ter gelegenheid van de diploma uitreiking , en daarna een grafiek tentoonstelling. Vervolgens kwamen er tentoonstellingen in onder meer Amman (Jordanië), Wenen, in het Wereldmuseum in Rotterdam, Museum Flehite in Amersfoort, Pulchri Den Haag, Stadhuis Den Haag, Doha (Qatar) en zelfs in het Pergamon Museum in Berlijn.

“Op de bovenste verdiepingen is daar het Museum für Islamische Kunst. Ik was de eerste moderne kunstenaar die door de directeur werd gevraagd om te komen exposeren.”

De wereld draait om geld en macht

Tot slot: wat is zijn filosofie? Fathel Neema: “Kunst is alles voor mij, maar kunst zal de wereld niet veranderen. In de wereld draait het om geld en macht. Een schilderij, ook niet een gedicht of een ander cultureel medium zal een dictatuur of een repressieve maatschappij kunnen veranderen. Hoe graag ik het ook anders zou zien. ”

Afbeeldingen

1) another world-70x70cm-screen, 2) Animal field-50x60cm-etching, 3) beauty-40x40cm-mix, 4) pink blue canvas, 5) Aphrodithe-40x40cm-mixedmedia, 6) A scarecrow-50x60cm-lithi+screen, 7) Death chariot-40x50cm-silkscreen, 8) From the memory-140x120cm-mixedmedia, 9) Guilty-60x80cm-silkscreen, 10) the big city- oil on canvas-150x150cm, 11) the big city-200x200cm-mixed media, 12) fathel neema2016 by Piet Gispen, 13) The mask-50x50cm-mixedmedia, 14) Monster-50x60cm-litho+screen                  

https://www.fathelneema.art/
https://www.pulchri.nl/nl/tentoonstellingen/fathel-neema-het-zesde-zintuig/

https://bit.ly/3tdot8r

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0