De wereld van de Haagse kunstenaar, 118 - Rose-Marijke Weiss

De wereld van de Haagse kunstenaar, 118 - Rose-Marijke Weiss

Recent was werk van Rose-Marijke Weiss te zien in de Haagse Kunstkring. Ik zag grafische werken waarin vrouwen te herkennen waren. In een boekje over haar werk, ook daar te zien, zag  ik het brede en gevarieerde oeuvre van deze kunstenaar, met niet alleen grafisch werk, maar ook aquarellen, schilderijen, design en fotografie.

Het is kunst die emoties en gevoelens oproept. Ik sprak met de maker, Rose-Marijke, in de bovenzaal van de Haagse Kunstkring over haar werk.

Alchemie, astrologie, mythologie

Ze vertelt dat ze relatief laat het pad naar het kunstenaarschap insloeg. Ze was 40. Daarvoor had ze een klassieke balletopleiding gedaan bij het Operaballet in Amsterdam en danste kort bij het Nederlands Ballet onder leiding van Sonia Gaskell. Ze trouwde jong en kreeg twee kinderen.

Inmiddels alleenstaand koos ze voor een eigen route die in 1982 begon met een avondopleiding architectonische vormgeving aan de Haagse Academie.

Tegelijkertijd deed ze een studie occulte en esoterische wetenschappen in Amsterdam waarbij ze zich verdiepte in transpersoonlijke psychologie en oosterse religies. Alchemie, astrologie, mythologie, bleken belangrijke inspiratiebronnen voor haar te zijn. Ze ging werken in de Grafische Werkplaats Inkt aan de Prinsegracht, waar ze veel opstak. Ze exposeerde bij Galerie Inkt in Den Haag en Galerie Clement in Amsterdam en deed mee aan de Zuid-Hollandse Grafiekmanifestaties (1993, ’95, ’97, ’99) en GRAFIEK NU 8, 9 en 10 in het Singer Museum in Laren en diverse Biënnales van Nederlandse Grafische Kunst.

De Kokoschka Akademie

In 1983 ging ze naar Salzburg, naar de Kokoschka Akademie, in 1953 door Oskar Kokoschka opgericht. Ze had les onder andere van Professor Giselbert Hoke en Corneille. Verschillende zomers bezocht ze de Internationale Sommerakademie für Bildende Kunst in de Festung Hohensalzburg als ‘Schule des Sehens’. Dat sprak haar erg aan. Rose-Marijke: “Ik kwam in aanraking met de vitaliteit van het Duits expressionisme met zijn felle kleuren en de nadruk op grafiek (houtsneden). In 1995 deed ik grafiek bij Adriena Simotova (Praag) en werd ík gevraagd mijn grafische werk te exposeren in Dresden. Het was kort na de Wende (1989). Ik ging erop in en het werk werd goed ontvangen. Het resulteerde in  mijn eerste groepsexpositie ‘Farbhorizonten’ (1995).  Dat was ook het begin van een vruchtbare periode van samenwerking met de Grafische Werkstatt.

Met haar veelzijdige achtergrond voelde zij zich daar meteen thuis. Er was een grote solidariteit tussen de kunstenaars aldaar. "De kunstenaarsgroep Die Brücke ontstond in Dresden. Met onder andere Ernst Ludwig Kirchner.”

Ze begon te werken in een eigen atelier in Dresden en had regelmatig, tot op de dag van vandaag, exposities. “Ik vond er mijn draai in grafisch werk. Ik kreeg veel respons. Er ging daar een wereld voor me open. Ik werd lid van de Sächsischer Kunstverein." Het liep goed, en het loopt goed. Haar werk bevindt zich bij verschillende galerieën in Dresden en ze ging met haar vaste galerie mee naar verschillende Duitse kunstbeurzen. Haar activiteiten in Den Haag gingen naar een laag pitje, maar de connectie met Den Haag bleef wel bestaan.

Waar gaat het om in haar kunst?

Rose-Marijke: “Het gaat om het spirituele in de kunst. Kunstwerken zijn symbolen, dat wat onbewust was wordt tot bewustzijn gebracht. Kunst brengt de verbeelding van de schepper zo tot uitdrukking, dat het rechtstreeks tot ons spreekt. Er is dus een actieve deelname vereist van de toeschouwer, wil er sprake zijn van een dialoog……. De eigen verbeelding wordt in werking gesteld en nodigt uit tot stellingname. Het kunstwerk is eigenlijk maar half-af en de kunstenaar nodigt de toeschouwer uit hetaf te maken.”

Haar kunst is ‘transpersoonlijk’. “Door het verenigen van schijnbare tegenstellingen ontstaat er een nieuwe werkelijkheid. Het is niet gevangen in de grenzen van cultuur en tijdsbeeld.”  Haar bron ligt in de magische kunst. Zij heeft altijd bestaan in dat wat men visionaire, fantastisch of mystieke kunst noemt.

Jung

Inspiratiebronnen zijn het Franse Symbolisme (Ranson, Gauguin, Denis, Les Nabis), Abstract Expressionisten als Hans Hofmann, Kandinsky, Klee. En daarnaast Carl Gustav Jung’s ideeën over het collectieve onbewuste, waarin de geschiedenis van de hele mensheid opgeslagen ligt en zijn begrippen als het symbool, de archetypen, anima en animus en de schaduw. “In zijn monumentale werk analyseert Erich Neumann  op briljante wijze het archetype ‘De Grote Moeder’.”

Jung was van het mening dat kunst het verloren contact met het onbewuste kon herstellen. Zo kon dat wat in het onbewuste ligt weer bewust gemaakt worden.  Kunstenaars konden daar een actieve rol in spelen. Rose-Marijke: “In dit verband is het begrip Totem-kunst relevant. Alles draait hierbij om de ontdekking van het primitieve in de menselijke natuur. De eerste kunstenaars waren waarschijnlijk sjamanen, in trance konden zij de onderwereld van het onbewuste betreden en waren in staat weer terug te keren naar het rijk der levenden om deze ervaring in kunst uit te drukken. Het genie van een volk drukt zich essentieel uit door zijn totem. Het bezielt de grotten van Lascaux en Altamira van de pre-historische mens van 40.000 jaar geleden. Men kan het nog tegenkomen in de kunstwerken van bepaalde primitieve samenlevingen (tropisch Afrika, de eilanden van de Stille Zuidzee en van Noord- en Zuid-Amerika).” Deze magische kunst is in onze tijd een belangrijke inspiratiebron. Picasso heeft zich zeer laten leiden door de Afrikaanse kunst. Jackson Pollock door inheemse tribale kunst. De iconenschilderkunst en de moderne schilderkunst vallen hiermee ook samen.

“De wereld van de primitieve mens, de prehistorie en de vroege geschiedenis van de mensheid geven de mens van nu een nieuwe plaats in de wereld en in de kosmos. Zij tonen hem de donkere bodem waarin hij wortelt en waaruit hij voortkomt. Dat gaat in tegen het traditionele geloof dat de mens het middelpunt van het heelal is en aan God gelijk.”

Levensfilosofie

Bepaalde denkers en filosofen dachten hierover na en publiceerden boeken hierover. “Het zijn denkers als Henri Bergson, Schopenhauer en Nietzsche die een ‘Levensfilosofie’ formuleren.” De levensfilosofie legt in haar denken de nadruk op het creatieve en dynamische gebeuren van het leven zelf, waarvan zij betoogt dat dit niet te vatten is in traditionele wetenschappelijke of rationele termen. Het is sterk verbonden met het vitalisme, dat stelt dat het leven enkel vanuit een immanente levenskracht verstaan moet worden, en het irrationalisme, dat stelt dat de rede niet het geschikte middel is om de werkelijkheid te begrijpen.  

Het primitieve in de mens

Rose-Marijke: “Alles draait om het primitieve in de mens. Daarom is primitieve kunst voor mij belangrijk, die puur intuïtief is. Alles is toevallig in het leven. De wereld behoeft een spirituele transformatie waarbij het vrouwelijke element meer centraal komt te staan. Dit thema is voor mij belangrijk omdat de eenzijdigheid van onze culturele ontwikkeling, het doorgeslagen materialisme en de technologie een spirituele verarming heeft opgeleverd. Er komt een nieuwe beweging op: de terugkeer van het Vrouwelijke. Eens – voor de patriarchale samenleving en religies – heerste het vrouwelijke met klassiek vrouwelijke waarden als intuïtie, instinct, voelen en emoties.”

Haar afwisselend leven tussen Dresden en Den Haag gebruikt ze als metafoor voor de eenheid in verscheidenheid , de vereniging van tegenstellingen, de verbinding tussen geest en materie, hemel en aarde, spiritualiteit en materialisme, en tevens als brug van de kloof tussen intuïtie en verstand. In 2002 toonde ze het in de tentoonstelling ‘Die Gemeinsamkeit der Gegensätze’, bij Galerie Brigitte Utz. 

Sleutelwerk

Heeft Rose-Marijke een sleutelwerk, een werk dat een nieuwe draai aan haar oeuvre gaf? Dat heeft ze. Het heet Moonwoman. Ze laat het zien op haar telefoon. Een kleurrijk, expressief werk. “Naar aanleiding van mijn solo-expositie in 1991 bij Galerie Kadans waar dit schilderij hing, kreeg ik de opdracht van Organon een nieuw schilderij te maken met als thema in-vitro fertilisatie. Het behandelen van vrouwen die onvruchtbaar zijn.” Er werden grote kalenders van gemaakt en deze werden verspreid onder gynaecologen in Nederland. Wie de titel van het nieuwe schilderij zou raden won het schilderij.  De winnaar was een ziekenhuis in Rotterdam. Ze vond het een geweldige opdracht.  “En niet toevallig dat dit thema op haar mijn pad kwam.”

Belangrijkste is dat haar kunst emoties en gevoelens oproept. Rose-Marijke tot slot: “Als grafische kunstenaar en schilderes wens ik eigen gevoelens en ervaringen in beelden uit te drukken. Niet langer geldt de overgeleverde waarheid als norm, maar de waarheid is voor mij de werkelijkheid.”

Afbeeldingen

1) Houtsnede lino chine à collé 1-5, 55x75, 2008, 2) Houtsnede lino collage 1-5, 55x75, 2008, 3) Houtsnede lino collage 1-5, 55x75, 2008, 4) 2e Houtsnede lino collage 1-5, 55x75, 2008, 5) Masker ets, 1997, 6) Evalino, 2004, 7) Akkadisch landschap lino, 2004, 8) Angry Woman, 1989, 9) Moon woman, 1991, 10) the lovers, 1992, 11) Wanneer de natuur tekort schiet, opdracht Organon, 1992, 12) The Magican, 1994, 13) IJzeren Venus, September 2003, 14) Compositie in zwart en wit, 2008, 15) Spanish Woman, September 2008, 16) Het groene Huis, 2003, 17) Birth, Maart 2008, 18) Hollands Landschap, 1983, 19) Salzburg, 1983, 20) De Tafel, 1986, 21) Rose-Marijke Weiss, Galerie Am-Damm, 2008                    

https://rosemarijkeweiss.nl/
https://www.instagram.com/rosemweiss/
https://haagsekunstkring.nl/index.php/cb-profile/1996-rose-marijke-weiss

https://bit.ly/3QjujPN 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0