De wereld van de Haagse kunstenaar, 21 - Theo Jansen

Al 23 jaar bouwt Theo Jansen aan het Strandbeest. Ik was afgelopen zondag in de voormalige Elektriciteitsfabriek. Daar staan op twee verdiepingen in  het strandzand vele Strandbeesten van Theo Jansen. Onmiddellijk na de ingang zien we de laatste loot van de Animaris stamboom, de Animaris Suspendisse. Deze is voor een groot deel gereed, maar de finishing touch moet nog plaatsvinden. 

Theo Jansen gaf ten overstaan van de vele nieuwsgierigen die waren komen kijken een toelichting en demonstratie. ‘Met de Animaris Suspendisse ga ik in mei naar het strand. Daar ga ik dan wat experimenten uitvoeren. Voor als het hard gaat waaien of stormen heb ik bij zijn neus een spoiler gemaakt. Dan kan hij zijn kop tegen de grond aandrukken tegen het zand om te schuilen onder zijn eigen neus. Als het strandbeest loopt doet hij dat altijd met zijn neus in de wind.’

Zeilen

We  zien op zijn rug een aantal doorzichtige spaflessen hangen, voorzien van kleine slangetjes. Daarin zit de energie van het beest, er kan lucht worden in- en uitgepompt. Boven op zijn rug kan hij zijn zeilen / vleugels uitsteken om te profiteren van de wind. Jansen zet het strandbeest in beweging. Het beweegt zijwaarts. Kinderen gillen.

‘Ik laat ‘m lopen van Kijkduin naar Scheveningen. Op hard zand. Er moet Zuidwesten wind staan. En als ie in Scheveningen is aangekomen is het wachten op Noordoosten wind zodat hij weer terug naar Kijkduin kan gaan. De wind moet de juiste sterkte hebben, windkracht 3 – 4. Het liefst is er laag water, zodat er vers hard strand is. Het Strandbeest navigeert op de tast. Dat doet hij met zijn staart. Hij heeft aan zijn lichaam ‘steunberen’ die voorkomen dat hij door een plotselinge verraderlijke windvlaag omvalt.’

De spieren en de hersenen

Een speciaal pompje maakt ‘m duidelijk dat hij in Scheveningen is aangekomen. Dan houdt hij stil. Na zo’n hele tocht zitten al zijn ledematen behoorlijk onder het fijne zand en vindt hij het lekker om zich even op te frissen. Daarvoor zet hij zijn zweetklieren in werking. Die spoelen het zand weg. 

We lopen naar de machine waarmee het Strandbeest wordt opgebouwd. Job Kneppers uit Delft heeft de machine ontworpen.  De basis van het beest zijn dunne gele pvc elektriciteitsbuizen. Het neurale systeem bestaat uit zuigertjes en pompjes die in zo’n buis op en neer gaan. Een ‘geklapte’ buis is ‘een cel’. Er komt een cel per minuut uit de machine. Jansen: ‘Je kunt het neurale systeem zien als een soort spieren.  De ‘hersens’ van het strandbeest werken volgens het 0-1-0-1 systeem, zoals ook een computer werkt.’ 

De evolutie

Aan het eind van de cel maakt Jansen, met een andere machine twee ringetjes. Daaraan kunnen andere onderdelen bevestigd worden. Jansen: ‘Vroeger deed ik dat met touwtjes, maar als je dat duizend keer doet, krijg je een lamme schouder en arm ervan. Ik heb heel hard gezocht naar een verbeterde methode, en toen kwam ik, na advies van enkele mensen tot de ringetjes.  Dat was een belangrijke innovatie.

Ik krijg sowieso de meeste ideeën door het doen, door het tegenkomen van blokkeringen in het materiaal. Dus het materiaal doet het werk, ik ben de slaaf die het in elkaar kan zetten. In feite bewandel ik een pad dat al bewandeld is door de echte evolutie.’

3D printen

Zijn er nog vragen bij het publiek? ‘Is automatisch herstel mogelijk als het Strandbeest schade heeft opgelopen?’ Jansen: ‘Nu nog niet, misschien over 150 jaar.’ ‘Kan het Strandbeest overeen tijdje niet 3D geprint worden?’Jansen: ‘Dat zou best wel eens kunnen, laten we zeggen over een jaar of tien.’

Na deze uitleg lopen we naar de andere strandbeesten, waarvan je er enkele zelf kunt laten voortbewegen en kijken we naar de films. Het is indrukwekkend, vooral als we er een met vol bewegende zeilen zien voortschrijden met een donkerblauwe stormlucht op zee op de achtergrond.  

Openingstijden: vrijdag t/m zondag van 14 - 22uur. Rondleiding door Theo Jansen elke openingsdag om 20.00 uur. Zondagmiddag is er daarnaast een rondleiding om 16.00 uur.

http://www.strandbeest.com/ 

 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0