De wereld van de Haagse kunstenaar, 27 - Urmo Raus

Ik zag werken van Urmo Raus hangen in de ambassade van Estland, grote canvasdoeken met Japanse bloemen. ‘Hij woont in Den Haag’ zei Peep Jahilo, de ambassadeur.  Enige tijd later zit ik op het terras van Brasserie Meys in het Statenkwartier met Urmo Raus om te praten over zijn werk.

Urmo Raus maakt schilderijen, glasdesign, grafisch werk en fotografie. Daarnaast runt hij sinds vijf jaar  een designbedrijf: Studio Raus. Dat bedrijf is in heel Europa actief, heeft een vast team medewerkers in Italië, Frankrijk en Estland en leveranciers van materialen in diverse landen tot Nieuw Zeeland aan toe.  Het designwerk stelt Raus in staat zijn artistieke werk uit te voeren. 

Parijs

Hij begon op de Kunstacademie van Tallinn, vertelt Urmo. ‘We gebruikten natuurlijke pigmenten. We leerden figuratief te schilderen met olieverf. Ik heb er twee jaar gezeten tot 1991. In dat jaar, toen de Sovjet-occupatie eindigde en Estland weer zelfstandige staat werd,  ging ik naar Parijs om daar kunst te studeren. Ik moest helemaal van voren af aan beginnen.’

Daar voltrok zich een mentale verandering. Urmo wilde niet langer meer figuratief werken, stopte ook met olieverf. ‘Ik ontwikkelde een natuurlijke blik’ zegt hij. Hij zat niet op de minste opleiding, de  École nationale supérieure des Beaux-Arts, dé kunstopleiding van Frankrijk. ‘Vroeger heette het nog de École Imperial. Delacroix, Degas en Rodin hebben er op gezeten. 

Er was ook een prachtige bibliotheek met originele boeken en creaties van fameuze leerlingen. Behalve colleges kunst, waaronder monumentaal schilderen, volgde hij ook colleges architectuur. En ook fotografie heeft hij er geleerd. ‘Hoe heb je dat geregeld?’  ‘Ik had geen geld en een Sovjet paspoort. Ik vond ’s nachts een baan in een klooster als nachtwacht. Ik heb daar drie / vier jaar gewerkt. Dat gebeurde oogluikend, want officieel mocht dat niet.’

Licht en schaduw

Een centraal thema heeft hij niet. ‘Maar wel een centraal proces. In het creatieve proces ben ik geïnteresseerd in de bevrijdende en onthullende kant ervan. In dit proces komen vormen en landschappen tevoorschijn. Ze zijn niet geconstrueerd, maar ontstaan in het werkproces. Het creatief bezig zijn zelf is het doel.’

‘Een voorbeeld. Ik heb op de achterkant van het canvasdoek geschilderd en het doek vervolgens omgedraaid. Op deze manier experimenterend creëer ik nieuwe vormen en landschappen. Het canvas is een scherm of een filter waarmee ik de onthullingen van het creatieve proces probeer te ‘vangen’.    Een van de zaken die me hierbij interesseert is het ‘licht en schaduw vraagstuk’.

‘Daar is ook sprake van onthulling. Zowel in realistische als niet-realistische zin.  Vergelijk het met de Grot van Plato. Het thema van transparantie en afwezigheid van transparantie, licht en schaduw geldt ook voor het grafische werk. Deze elementen gebruik ik in al mijn werk, glasdesign, grafisch werk en in mijn schilderijen.  

Glas

Wat het schilderen betreft kun je vanuit verschillende concepten werken. ‘Het Oosterse concept, dat uitgaat van de open ruimte, en het Westerse, waarbij je uitgaat van een geven raamwerk, meestal een vierkant of een rechthoek. Ik verkies het eerste. 

In zijn kunstwerken en zijn design werkt Raus veel met glas. ‘Estland heeft een grote glasindustrie gehad die nu verdwenen is. Ik was zo gelukkig het laatste stukje daarvan mee te maken. Daar heb ik het een en ander opgepikt en, door experimenteren, heb ik me dit verder eigen gemaakt. 

Lille

Hoe is Urmo eigenlijk in Den Haag terecht gekomen? ‘Mijn vrouw heeft de Nederlandse nationaliteit.  Zij komt ook uit Estland, oorspronkelijk, maar zij heeft in Leiden en Rotterdam gestudeerd. Toen ze een werkaanbod kreeg was het makkelijker dat ze Nederlands was, is ze van nationaliteit gewisseld. Ze heeft een tijdlang voor Shell gewerkt, nu heeft ze haar eigen bedrijf in bouwelementen.’

Ook Urmo heeft zijn eigen bedrijf. ‘Ik ben blij dat ik onafhankelijk kan werken.’In Bordeaux heeft hij voor de École de communication visuelle het interieur en de façade gedecoreerd, in Lille het kantoor van Graphèmes tegenover de gotische St. Maurice Kerk. Het licht van de door hem ontworpen vensters spiegelt op een mooie manier in de ramen van de kerk. Op dit moment is hij bezig met de inrichting van de receptie van een school in Parijs. Dat moet half juli gereed zijn.

En dan gaat hij voor twee maanden naar Estland, waar hij een buitenhuis heeft waar hij ook werkt. Daar gaat hij schilderen. De schilderijen zullen getoond worden op een expositie in Estland in 2015. Zijn laatste grote expositie was in Groningen, bij de Gasunie  in 2009. ‘Er was ook een conferentie over mijn werk voor honderden mensen. Mijn werk is ook opgenomen in de Gasunie-collectie.’ 

De zee

Over Nederland is hij goed te spreken. ‘De urbanisatie is hier heel goed gelukt.  Stad en platteland zijn goed gemengd. Er is geen grote tegenstelling zoals in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Er is een menselijke maat. De landschapsarchitecten zijn hier heel goed.’

En verder is er het elegante grafisch design, wat je overal ziet, zelfs de belettering van auto’s. ‘Dat komt waarschijnlijk door het calvinisme. Nederlanders zijn mensen van het woord, anders dan de Spanjaarden en de Fransen, die zijn van het beeld. Je ziet het al veranderen bij de Belgische grens.’

Urmo is blij dat hij in Den Haag woont.  ‘Een vreedzame stad, bijna een dorp. Met een goede internationale gemeenschap.’ De twee kinderen zitten op de internationale school. Ze spreken Ests (thuis), Engels, Frans en Nederlands. ‘En de zee, dat is een opening, ook spiritueel.’

https://bit.ly/3T5vZi0 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0