Henriëtte van Gasteren: “Als je al mijn zelfportretten bekijkt, dan zie je mijn dagboek, mijn levensverhaal.”

Op bezoek bij Lilith / Henriëtte van Gasteren, word ik ontvangen ontvangen met koffie en zelfgebakken cake. Zo’n perfecte cake heb ik lang niet meer gegeten. Op tafel ligt een stapel van haar fotoboeken, waaronder ‘A house is not a home’, ‘Skinny Dipping’, ‘Over hoeren en madonna’s’  - met behalve Liliths foto’s  ook sonnetten van Paul Sterk - en ‘Risja, a story by Lilith’.

Lilith / Henriëtte (geboren Sevenum 1964) maakt foto’s van zichzelf in alle mogelijke posities en situaties. Haar fantasie lijkt grenzeloos. Daarbij zet ze haar lichaam voor honderd procent in. Op die manier maakt ze contact met de beschouwers van haar foto’s. Het doet surrealistisch aan en ik verbaas me dan ook niet als ze zegt dat ze herkenning vindt in het werk van o.a. Salvador Dali en Picasso.

Verhalen vertellen met je gezicht

“Mijn thema is de mens, in het bijzonder de vrouw, omdat ik nu eenmaal vrouw ben. Niet één vrouw maar alle vrouwen. Ik laat mijn vrouwelijke kant, maar ook mijn mannelijk kant, zien. Mijn foto’s ontstaan bij mij van binnenuit. Als je al mijn zelfportretten bekijkt, dan zie je mijn dagboek, mijn levensverhaal.”

Aanvankelijk schreef ze in 2005 een blog met culinair-erotische verhalen, maar toen ze van iemand een tweedehands webcam kreeg, ging ze daarmee foto’s van zichzelf maken om als illustraties bij haar verhalen te plaatsen.

“Ik kwam er daardoor achter dat ik met mijn gezicht verhalen kon vertellen. Bovendien had ik veel meer te melden dan louter culinaire erotiek. Waarom zou ik mezelf beperkingen opleggen?”

Haar verhaal ‘Kalfsbraadstuk op tagliatelle met een zachte saus van witte port en kaas’ werd gepubliceerd in de bundel van de Raadselige Roos 2005, een publicatie van proza- en poëziewedstrijd door Literair Café Venray-regio.

Wereldwijd

In 2006 schafte ze een Nikon met afstandsbediening aan en ontdekte dat ze vanaf toen alles kon maken wat ze wilde. Ze plaatste deze zelfportretten op pbase (fotografiewebsite op internet).

“Ik maakte een serie foto’s ‘Tubbing’ met spiegels in een hotel. Die sloeg in als een bom zonder dat ik het in de gaten had, want ik wist nog niet hoe pbase werkte.”

Wereldwijd heeft ze sinds 2005 fans. Van New York en Dresden tot Parijs, van Brugge en Warschau tot Barcelona. Er kwamen tentoonstellingen in vele galerieën en diverse musea, waaronder CODA museum (Apeldoorn), museum van Bommel van Dam (Venlo), Limburgs Museum (Venlo), gemeentemuseum Jacob van Horne (Weert). Ze deed wereldwijd mee aan grote en kleine kunstfestivals, zoals in New York (Dumbo, Brooklyn) en Dresden (Ostrale, Center for Contemporary Art).

In 2013 vroeg Ostrale mijn toestemming om de oortjes van mijn zelfportret ‘Bunny in the tub’ te laten bewegen, zodat deze foto drie maanden lang op televisie als werving te zien was met als motto: ‘Ostrale bewegt’.” Zie:

Vele jaren was Lilith haar artiestennaam. Lilith komt voor in alle religies als eerste vrouw van Adam, de oervrouw. Ze is gemaakt van hetzelfde materiaal als waarvan Adam gemaakt is, terwijl Eva geschapen was uit van een van Adams ribben.

“Die naam heb ik niet bewust gekozen, maar intuïtief, omdat ik het tijd vond voor een nieuwe naam. Ik ben pas later gaan uitzoeken waar Lilith voor staat. Ze is gelijkwaardig aan de man (Eva daarentegen onderdanig). Ook staat de naam o.a. voor het intuïtieve en sensuele, tegenhanger van het mannelijke.” Tegenwoordig gebruikt ze weer haar burgerlijke naam: Henriëtte van Gasteren.

“Lilith representeerde mijn sterke kant, maar inmiddels is Henriëtte even sterk geworden.”

Meneer pastoor

Als sleutelwerk noemt ze het zelfportret ‘Priest’.

“Toen ik ooit exposeerde in het gemeentehuis van Beek, kraakte pastoor mijn werk af in het parochieblad, zonder dat hij het ooit had gezien! Hij baseerde zijn mening louter op de poster die buiten hing, waarop ik te zien was als ‘Prodigal daughter’ samen met mijn vader. Ik ben iemand van de dialoog, dus nodigde ik pastoor uit om samen naar mijn tentoonstelling te kijken. We liepen eerst langs mijn serie foto’s die ik had gemaakt van Risja. Een reizende tentoonstelling over een jonge vrouw met de ziekte van Lyme. Althans, in Duitsland was ze bijvoorbeeld lymepatiënt, maar in Nederland was de mening over de aard van haar ziekte verdeeld. Vervolgens gingen we naar mijn zelfportretten op de eerste verdieping. De gemeenteambtenaren liepen stuk voor stuk ‘onopvallend’ voorbij toen pastoor en ik gedurende anderhalf uur praatten over mijn foto’s. Ik merkte dat er begrip ontstond en flapte roekeloos mijn voorstel aan pastoor eruit of we samen een zelfportret zouden maken (terwijl ik tot dusver nooit samenwerkte met anderen, behalve incidenteel met mijn vader en mijn zoon). Hij vroeg waarom ik dat wilde. Ik antwoordde dat ik aan de mensen wilde laten zien dat twee werelden van verschil dankzij de dialoog samen iets moois konden neerzetten. Hij mocht zelf een beeld aandragen dat we zouden kunnen maken. Hij heeft enige tijd hierover nagedacht en stelde uiteindelijk het tafereel van Maria-Magdalena en Jezus voor, waarop ze met haar lange haren de voeten van Jezus afdroogt. Dat vond ik nogal stereotiep. Daarmee zet je mensen niet aan tot nadenken. In zijn ogen was ik de ‘gevallen vrouw’. Vandaar dat ik vond dat we het beeld zouden moeten omdraaien. Het werd dus meneer pastoor die mijn voeten wast, in zijn kerk, onder het olieverfschilderij uit de 17e eeuw met daarop de afbeelding van Jezus en Maria-Magdalena. Dit zelfportret, samen met pastoor, was de start van een geheel nieuwe serie ‘Bit player’ waarin ik kennissen, vrienden en familie in hun eigen (werk)omgeving tezamen met mij portretteer.  Ik vervul meestal de bijrol (= bit player) zoals bijvoorbeeld op de foto ‘Baker’ waar ik deeg ben. Of op ‘Butcher’ waar ik als een stuk slachtvee over de schouder van de slager hang. Zoals altijd doe ik alles zelf: licht, visagie, camerawerk, fotonabewerking enzovoorts. Bovendien ben ik in deze serie ook nog verantwoordelijk voor de regie van de ander(en), terwijl ik niet zie wat we doen, doordat ik samen met hen vóór en niet achter de camera sta. Mijn camera plaats ik op een statief en ik bedien deze met behulp van een afstandsbediening.”

De techniek heeft ze zichzelf helemaal eigen gemaakt.

“Doordat ik geen fotografieopleiding heb gevolgd voel ik me geheel vrij. Ik plaats bijvoorbeeld de lampen niet in een vaste opstelling. Ik doe alles door goed te kijken naar wat er ontstaat. Ik omarm het toeval. Bij mij gaat het erom wat een foto teweeg brengt, niet zozeer om technische perfectie.”

In 2017 won ze de publieksprijs bij de AvroTros wedstrijd ‘Krabbé zoekt Picasso’. Haar zelfportret ‘From blue to white’, geïnspireerd door ‘De Strijkster’ uit de blauwe periode van Picasso behoorde ook tot de jury-top-drie. Saillant detail: In 2014 won ze bij de AvroTros wedstrijd ‘Het zelfportret’ met twee verschillende foto’s de juryprijs alsook de publieksprijs.

“De andere AvroTros-wedstrijden heb ik tot dusver aan me voorbij laten gaan,” lacht ze. “Ik houd niet zo van wedstrijden. Ze zijn, hoe je het wendt of keert, altijd subjectief. Maar als ik win staat dit goed op mijn CV en kan ik dit voor PR gebruiken. De uitslag beschouw ik zelden of nooit als waardeoordeel. Ik wéét dat mijn werk onderscheidend en erg goed is.”

Ze maakt behalve foto’s ook videoclips, onder andere voor de band ‘Het Goede Doel’. Zie ‘Anna

Ook maakte ze voor haar mid-career tentoonstelling bij CODA museum in Apeldoorn in 2017 een videoclip en zong ze zelf. Zie ‘Independent Mind’. 

 

Lilith, die voordat ze fotograaf werd ca. zeventien jaar als directiesecretaresse in Limburg werkzaam was, volgt haar hart.

“Ik vond het ook prettig directiesecretaresse te zijn en heb er nog steeds baat bij. Ik typ snel, beheers enkele talen. Want behalve kunstenaar ben ik noodgedwongen ook ondernemer, boekhouder, tekstschrijver, vertaler, secretaresse. Ik prijs mezelf echter rijk, dat ik op dit moment in mijn leven mijn hart kan volgen bij wat ik doe. “

Geen #metoo

Henriëtte tot slot: “Ik vind mezelf een onderzoeker. Ik probeer zaken die vanzelfsprekend lijken, maar het vaak niet zijn, bespreekbaar te maken. Ik ben op zoek naar het goede in de mensen.

Wat ik erg sterk aan mijn werk vind, is dat er nooit sprake kan zijn van #metoo. Ik doe alles zelf. De zeldzame keren dat ik in goed vertrouwen samenwerkte met een fotograaf alsook een regisseur zorgden ervoor dat ik van een koude kermis thuis kwam. Aan mijn lijf geen polonaise. Handen af!

Ik fotografeer mezelf – niemand zegt me wat ik moet doen - ik maak zelfportretten.”

Afbeeldingen

1) Domestic Goddess: The magic pan, 2) Tubbing, 3) Bunny in the tub, 4) The prodigal daughter, 5) Bit player: Priest, 6) Bit player: Baker, 7) Bit player: Butcher, 8) From blue to white,  (winnaar AvroTros wedstrijd: Krabbé zoekt Picasso), 9) Mystifier (winnaar AvroTros wedstrijd: het zelfportret), 10) Domestic Goddess: Thanks Mr Milkman

https://www.lilithlove.eu/
https://www.facebook.com/lilith.love
https://vimeo.com/lilithself
https://www.instagram.com/lilith_photographer

https://bit.ly/2Q6Ak2X 

 

 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0