Jacques Meijer: ‘De toekomst kun je niet fotograferen’

Op sommige foto’s van Jacques Meijer staat  THE SIGN. Het is een uitroepteken. Het is te zien in foto’s van hotelkamers zonder uitzicht, maar ook op een Italiaans pleintje en in de Picos in Spanje. Soms is het teken groot, soms is het teken klein.

Jacques Meijer: ‘Het oorspronkelijk formaat is een bierviltje. Alle tekens zijn handgeschilderd  zwart op een witte ondergrond.  Dit is té gek, zeg ik ermee, die foto heb IK gemaakt. ‘

Archief in Plakboek

De foto’s met THE SIGN komen voorbij op de computer. We  zitten op een bovenkamer van zijn woning in Landsmeer. Meijer (1934) heeft een hele carrière achter de rug. Hij was fotograaf, filmer en uitgever. Hij fotografeerde Armando, Jan Cremer, het Nederlands Ballet, het Koningshuis, de Haagse politiek, de cabaretiers (Wim Kan, Toon Hermans), vele Haagse kunstenaars onder wie Gerard Fieret. Soms werd het ook een video of een film, zoals bij Fieret.

Daarnaast werd hij uitgever van fotobladen en –magazines als Fototribune en TFF. Hij is nu bezig alles te archiveren. Meijer: ‘Fotografie is ontspannend, archiveren is inspannend. Veel foto’s verdwijnen ins blaue hinein. Het is belangrijk foto’s zichtbaar te houden'. Een boek met gearchiveerde foto’s, ‘Archief in Plakboek, deel een’ is al gereed. Het tweede, dat we achter de computer bezien, is zo goed als gereed, en van het derde weet hij al wat er in moet komen.

Er zijn diverse tentoonstellingen over zijn werk geweest, in de Rotterdamse Kunsthal, in Panorama Mesdag en in de Haagse Openbare Bibliotheek. Het werk is vastgelegd in een twaalftal boeken, waaronder ‘Den Haag 1955-1965’, ‘Scheveningen 1955-1965’, Japan, analogous memories’,  ‘Dossier Dubbelportretten’ en ‘Beautiful Square’, vrouwenportretten in het vierkant. 

Fototribune

Beneden in de huiskamer laat hij mij  zijn eerste foto zien. Die werd in 1955, 60 jaar geleden gemaakt. Het is een grappige foto. Een man met een jas over zijn hoofd op het Scheveningse strand. De foto werd gepubliceerd in dagblad De Tijd. Jacques Meijer: ‘Het begon met documentaire fotografie.  Ik werkte veel samen met Piet van der Ham. Hij was niet alleen fotograaf, maar ook filmer en filmrecensent. Hij woonde op de Laan van Meerdervoort. In Den Haag konden we onze foto’s – losse foto’s van veel Haagse nieuwtjes - aan maar liefst zeven krantenredacties kwijt, onder andere Het Vaderland, De Nieuwe Haagse, de Haagsche Courant en het Haags Dagblad.’

Er kwam iets nieuws: kleurenfoto’s. Meijer experimenteerde ermee. Ik zie foto’s van Wim Kan en Corry Vonk, Het ABC-cabaret, Albert van Dalsum die als King Lear afscheid neemt van het toneel, jongedames met de nieuwste brillenmode, de jonge zanger Rob de Nijs, de zanggroep de Shepherds uit IJmuiden, een glimlachende Mgr. Bekkers. In de tussentijd had Jacques Meijer een uitgeverij opgericht met kantoor in Den Haag. Hij gaf het blad Fototribune uit, een maandblad voor fotografie en smalfilm, dat voorheen in België verscheen. En niet veel later kwam daar het nieuwe blad TFF, maandblad voor toegepaste fotografie en film bij.

Pootaardappelteelt

Hij maakte ondertussen ook reportages voor geïllustreerde bladen: Wereldkroniek, Libelle, De Spiegel, de Katholieke Illustratie. Het waren reportages over Toon Hermans, de Snip & Snap Revue. In navolging van Piet van der Ham ging hij ook films maken, in het begin ‘vrije films’. Maar dat was ‘kommer en kwel’. Vervolgens films in opdracht. Hij startte  – met zijn vrouw Yvonne, af en toe ook in de huiskamer – een productiebedrijf voor audiovisuele communicatie, Jacques Meijer Productions BV.

 ‘We maakten films voor bijvoorbeeld ESA / ESTEC, de Europese ruimtevaartorganisatie en voor ingenieurbureaus. Met onderwerpen als  Polyethyleen - het proces, Gaswinning op de Noordzee, de Pootaardappelteelt. Een grote variatie in onderwerpen. Maar elke keer toch met eenzelfde benaderingswijze. Je vertelt een verhaal waar je een bepaalde vorm in brengt. Het heeft te maken met logistiek denken en efficiënt met je middelen omgaan. In ieder proces zit een probleem, bijvoorbeeld de polyethyleen, er is een teveel of er is een te weinig. Het gaat erom dat je dat efficiënt oplost. Dat geldt zowel voor de fabrikant als voor mijzelf als filmer.’

Straatfoto’s

Daarnaast schreef hij zelf. Bijvoorbeeld voor het vakblad PF een serie over Fotogaleries in Nederland. ‘Het is een hele rage geworden’. En over de conceptuele fotografie en de geënsceneerde fotografie. Hij maakte zelf een conceptueel werk, ‘Het Gouden Ei Circus’. Het is een animatiefilm met een aaneenschakeling van visuele grapjes. De kijker krijgt de indruk dat de eieren kleine wezentjes zijn die op twee benen door het theater snellen en met twee handen applaudisseren. De artiesten en het publiek zijn gladde, strakke eieren. Alleen de twee clowns hebben een hoofddeksel op.

Meijer, ‘Ik heb altijd, zestig jaar lang, een film- of fotocamera onder handbereik gehad. Daarmee maakte ik ook ‘straatfoto’s’, die maakte ik als bijproduct, als ik met de familie op vakantie was. Sommige fotografen noemen zichzelf straatfotograaf, ik deed het ook, maar ik ging niet als straatfotograaf op pad.

De piramide van Cheops

We zien een foto van een jonge Egyptenaar in djellaba, midden in de Egyptische woestijn, Meijer was er in het kader van zijn pootaardappelproject. Ook in Egypte werden aardappelen geteeld. Hij moest nog wat inleidende opnamen voor de film hebben, bij voorkeur van een piramide waarbij de zon in een bepaalde hoek scheen.  De Egyptenaar heeft links om zijn schouder een grote tas en rechts een andere. De filmcamera en paspoort van Meijer zaten in de tassen. Je ziet hem op zijn slippers vooruitsnellen. Meijer kan hem niet bijhouden.

‘Dat was spannend. Daar liep hij, met heel mijn kapitaal. Ik wist niet of ik mijn camera ooit nog terug zou zien. Maar hij liep precies naar de plek die ik moest hebben en de zon ging precies in de goede hoek ten opzichte van de piramide, de piramide van Cheops,  staan.  Ik schoot mijn filmscene.  Deze situatie staat in het klein voor hoe ik in het (foto)leven stond en sta. Wat gaat er nu gebeuren? Wat ga ik maken? Er is altijd een risico, van welke kant dan ook. Maar als de opname er is, dan is dat de verleden tijd. De toekomst kun je niet fotograferen.’

http://www.jacquesmeijer.nl/

https://bit.ly/3PEQRe4 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0