José van Wandelen: “Natuur is het mooiste wat er is”

Voor me springt water uit een koperen bloem naar beneden in een klein vijvertje, omringd door uitbundig groen. In de vijver zitten ook kikkers en padden, hoor ik van José van Wandelen, maar ik zie ze nu niet. Misschien komen ze in de avond. Tegen de schutting hangt een wisteria vol met paars/roze pluimen. 

José van Wandelen vertelt me over haar schilderkunst. We bevinden ons in haar achtertuin in Schipluiden, Midden Delfland, in het groene hart van Haaglanden. Boven op zolder is haar atelier, daar gaan we straks een kijkje nemen.

Natuur

De natuur is haar thema. José: “Ik houd van natuur, van het weids landschap. Meestal ga ik (met Johan) op fietsvakantie, vaak in verre landen. Als we dan tochten maken heb ik mijn schetsboek en potlood bij de hand. Als we bij een mooi plekje komen, stoppen we en ga ik schetsen. Op die manier krijg ik het beeld van die plek in mijn vingers. Daar ga ik dan een tijdje later, thuis, iets van maken. Ik hoef dan niet per se hetzelfde beeld te maken, maar vooral het gevoel dat ik daar op dat moment had.”

Ze werkt met acrylverf, maar ook andere materialen. “Bij het schilderij ‘Langs de Ka’ maakte ik ook gebruik van aarde uit het Delfland. Er stonden op het schilderij bloemen die hier groeien, gele lissen en fluitenkruid.  Bij het schilderij 'Keep it green'  stopte ik  in de aarde ook graszaden, zodat het groen kon gaan worden. Toen het werd geëxposeerd in het Gemeentehuis van Schipluiden, heb ik de wethouder een plantenspuit gegeven met het verzoek regelmatig te spuiten, anders zou die aarde maar bruin blijven.”

Pieter de Hooch

In haar woonkamer hangt boven de bank een groot schilderij van bloemen in een botanische tuin. De bloemen hebben lange slierten. Het tafereel is geschilderd over een oud tafereel heen. Je ziet links nog op de opbollingen van de verf van de oude voorstelling, maar het past helemaal in de sfeer van de botanische tuin. “Ik doe dat wel meer, schilderen over een oud schilderij heen.”

Iedere week gaat José naar de VAK, de Vrije Academie Delft. Daar krijgt ze, met 15 anderen, les van Wilma Keizer. “Ik kom er vaak op nieuwe ideeën. We gingen bijvoorbeeld een keer schuren, lagen eraf halen. De oude lagen komen er dan doorheen, dat kun je soms gebruiken, soms schilder je er toch weer overheen. We schilderen soms in de stijl van een bepaalde schilder. Naar aanleiding van de komende tentoonstelling van het werk van de Delftse meester Pieter de Hooch in de Prinsenhof zijn we nu bezig met doorkijkjes à la Pieter de Hooch. Ik ben bezig met een doorkijkje in de woonkamer van mijn eigen huis, met mijn kleinzoon erop met klarinet, in de kleuren van De Hooch, rood, geel  en zwart.” De werken van de VAK-schilders naar aanleiding van de Hooch komen in 38CC in  Delft te hangen.

Groen gebied

Waarom is natuur haar thema? “Natuur is het mooiste wat er is. Het is er, het is ongerept, het heeft mooie vormen en kleuren, hier in mijn tuin zie ik iedere maand verandering. Het is belangrijk de natuur in stand te houden. In Nederland, en vooral in de randstad rukt het stedelijke steeds verder op. De gemeenten in Midden Delfland hebben ervoor gekozen het gebied mooi groen te houden. Ze maken deel uit van de ‘Cittaslow-gemeenten’. Die zijn er in diverse landen.” Zie: https://www.cittaslow-nederland.nl/

Steegje in Egirdir

Heeft ze een sleutelwerk? Ze heeft meer werken die op een of andere manier belangrijk zijn geweest, maar eentje springt eruit: ‘Steegje in Egirdir’. “Hiermee ben ik in de halve finale van ‘Het Vierkante Ei’ (een crossmediaal project van de Volkskrant, NTR, Kunstfactor, en zes toonaangevende musea voor moderne kunst)  gekomen (nadat ik de voorronde in het Stedelijk Museum Schiedam had gewonnen)  en kwam vervolgens in het van Abbemuseum te hangen.”

Het schilderij heeft ze redelijk snel gemaakt naar aanleiding van een schets in het stadje in Turkije dat vroeger van de Grieken was geweest. “De huizen waren heel erg ingestort. Ik heb die sfeer met karton in beeld proberen te brengen. Aanvankelijk stond er nog geen persoon in, maar na een tijdje heb ik er – naar aanleiding van een foto van Johan - een jongetje met een waterfles in geschilderd. Het schilderij spreekt veel mensen aan, mijzelf ook en ik doe het daarom niet weg.”

Kunstcollectief

Als kind tekende José graag, ze was altijd erg creatief. “Maar in de loop van mijn leven met een drukke baan als kostwinner, studie en kinderen was dat steeds meer op de achtergrond gekomen. In 2002 werd ik ziek (kanker) en kwam ik tot de conclusie dat ik niet in balans was omdat ik mijn creativiteit niet kwijt kon. Ik begon de boom in de voortuin te schilderen en heb me zodra ik weer op de been was ingeschreven bij de VAK in Delft. Sindsdien ga ik elke week naar Delft om te schilderen.”

Met twee andere kunstenaars richtte ze het Kunstcollectief Midden Delfland op met het doel om kunstenaars met een binding met de gemeente Midden Delfland te laten exposeren in het gemeentehuis. “We hebben dit een aantal jaar gedaan maar zijn er drie jaar geleden mee gestopt. Op deze manier zijn we met allerlei inspirerende kunstenaars in aanraking gekomen.”

Bij de eerste expositie ‘50 tinten groen’ had ze het bovengenoemde werk met aarde uit Midden Delfland waaruit gras groeide gemaakt. Ze heeft vaker aarde in schilderijen verwerkt. Zo is in een van haar schilderijen de afdruk van haar hardloopschoen te zien met aarde eromheen. In de verte zie je de skyline van Rotterdam. Het schilderij is verkocht.

Ze heeft diverse keren geëxposeerd, on der andere in Den Hoorn in de bibliotheek, in Tavenu in Maasland,  in café Vlaanderen Delft, tijdens het  Boerol festival, met de VAK-artiesten in verschillende ruimten en natuurlijk in het Van Abbe in Eindhoven.

Blonde Dolly

We gaan naar boven, naar de zolder. Ze heeft er van twee kanten licht. Ze bladert door haar schetsboeken. Een landschap in Oostenrijk. “Het vroor  – 17 graden. Mijn kwast bevroor.” Het is te zien. Ik zie potlood- en pastel schetsen van onder meer de rivier de IJSSEL, een waterval in de Pyreneeën, een mooi uitzicht bij Vianden, waar ook de schrijver Victor Hugo had geschetst.

We bekijken een aantal schilderijen. ‘Bohol’ is gemaakt op de Filipijnen. Het bestaat uit palmbomen in geel en groen met in het midden enige figuren. Er zit ook karton in verwerkt en tickets van bussen en andere entreekaartjes. Een schilderij van een Zweeds landschap met dreigende luchten. Totem-achtige gesneden houtwerk, metershoge varens en licht door het blad in Nieuw-Zeeland. Brandende rotsen uit Portugal met beneden een strandje. Een landschap met vulkaangaten in IJsland, exploderende luchten – met koperverf – in Midden Delfland, een baai in Nieuw Zeeland met een fluorescerende zee, en verkaveld land in de polder met de titel ‘Keep it Green’ met een typisch wit hekje  en veel gras.

En ten slotte Blonde Dolly, de Haagse courtisane uit de Nieuwe Haven, waar José de eerste jaren van haar leven woonde. We zien een man in zwart, Dolly zelf, een hond, een blauw boekje. Ze ontving talrijke hooggeplaatste personen en bleek bij het haar overlijden stapels geld te hebben. “Ze deed alsof ze arm was. Mijn tante woonde vlak bij haar en kende haar. Het behang op het schilderij heeft de kleuren en contouren van de huisjes rond haar woning.”

Afbeeldingen

1) Midden Delfland Winterlandschap, 2) Midden Delfland Langs de Ka, 3) Midden Delfland Keep it Green, 4) Botanische tuin, 5) Steegje in Egirdir, 6) Tokumaru Bay New Zealand, 7) New Zealand, 8) IJsland, 9) Schetsen op een berg in Zweden, 10) Zweden Slecht weer, 11) Bohol, 12) Omaha Beach, 13) Portugal, 14) Blonde Dolly             

www.josevanwandelen.nl

http://bit.ly/37NzLVB

 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0