#kerkverhalen: Arjan Bronkhorst over het maken van foto’s voor het boek ‘Kerkinterieurs in Nederland’

Het boek ‘Kerkinterieurs in Nederland’ is een bijzonder boek, met name ook vanwege de schitterende foto’s. We schreven al over dit boek waarin de 100 mooiste kerken van Nederland aan de orde kwamen. Ik kwam de fotograaf onlangs tegen en vroeg hem naar zijn aanpak en ervaringen bij het maken van foto’s voor het boek.

Bronkhorst: “Het boek was een opdracht van het Catharijneconvent en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Het doel was het laten zien van de pracht en praal van de Nederlandse kerken. Als we op vakantie zijn in Frankrijk en Italië lopen we graag een kerk binnen, dat doen we in Nederland zelden.”

Grachtenhuizen en kerken

“Mensen die kerkinterieurs in eigen land gaan bekijken geloven hun eigen ogen niet. Er is bijzondere architectuur en kunst te zien. Zoals bekend gaat het slecht met de kerken in Nederland, herbestemming en sluiting is aan de orde van de dag. De interieurs zijn een kwetsbaar onderdeel van die kerken.

Het project was enerzijds een inventarisatie van belangrijke Nederlandse kerkinterieurs en anderzijds en marketinginstrument om aandacht te krijgen voor kerken onder het brede publiek. Ik ben zelf niet religieus maar hou ontzettend van kerken, ook voordat ik het boek maakte. Zo’n indrukwekkend gebouw, een oase van rust, hoe kun je daar nu niet van houden? De keuze viel op 100 kerken in heel Nederland met gave en authentieke interieurs. Daarbinnen letten we ook op een goede spreiding, geografisch en naar denominatie. Protestantse kerken met de voornaamste richtingen daarin, de katholieke en oud katholieke kerken en drie synagoges.

Ik had in 2013 het boek ‘Grachtenhuizen’ gemaakt. Dat boek was goed ontvangen. Het kreeg veel goede pers en publiciteit en beleefde vier drukken. Ook de Rijksdienst had daar met bewondering en genoegen kennis van genomen. De grachtenhuizen kwamen mooi voor het voetlicht. Deskundigen en specialisten op het gebied vonden het fraai boek. Het boek kwam op tv in het programma ‘Hart van Nederland’, op de radio, in diverse kranten en zelfs Der Spiegel schreef erover.

Belangrijk was dat ik de 17e eeuwse sfeer van de gebouwen in foto’s had kunnen pakken. Een speciale sfeer heb je ook in kerken. Door de hoogte ervan, het licht, de krakende vloer, de geur van vocht. Ik vond het belangrijk deze ervaringen in de foto’s te stoppen. En net zo goed geldt dit ook voor die prachtige modernistische kerken uit de 20ste eeuw.”

Militaire operatie

In Grachtenhuizen was er veel aandacht voor het beeldmateriaal. Bij Kerkinterieurs in Nederland was er een andere opzet, omdat we in dezelfde omvang in plaats van 30 huizen 100 kerken toonden, maar ook hier viel de beslissing een prominente rol aan het beeld te geven door middel van paginagrote foto’s. Het was een voordeel dat ik vroeg bij de opzet van het boek betrokken was. Van de honderden foto’s die ik van iedere kerk maakte selecteerde ik er tien. Daar werden uiteindelijk twee/drie van foto’s van afgedrukt. Op deze manier krijgt een foto veel meer gewicht.

Er was veel bestaand fotomateriaal. Het was goedkoper geweest dat materiaal, uit archieven van vele fotografen, te gebruiken. Maar de opdrachtgever hechtte eraan voor één fotograaf te kiezen zodat een artistiek hoogwaardig document ontstond

Het maken van het boek was een militaire operatie. Er waren meer dan 50 auteurs betrokken en twee klankbordgroepen, een van de kerkelijke organisaties en een van de historici en mensen van het culturele erfgoed. Het geheel werd gecoördineerd door het Catharijneconvent.

‘Ga je het redden?’, vroeg men mij. Ik redde het. Ik heb er een jaar over gedaan. Ik heb efficient gewerkt. Een projectbureau maakte voor mij de afspraken met de kerken. Het duurde twee jaar om het totale boek af te krijgen.”

Vervolg

Concluderend stelt Bronkhorst: “Ik ben tevreden over het resultaat. Het is een fraai boek geworden. Er is geen soortgelijk boek over kerkinterieurs en dat zal er ook niet snel komen. Als je het met andere cultuur-historische boeken vergelijkt steekt het er met kop en schouder boven uit, zowel qua tekst, vormgeving en foto’s. Het is niet alleen interessant voor kerkgangers, maar ook geïnteresseerden in kunst en cultuur. Het werd goed gerecenseerd. Onder andere vijf sterren in Trouw en NRC. Gek genoeg besteedde de Volkskrant er geen aandacht aan. Een teken aan de wand en misschien wel de reden dat dit boek er moest komen.

Aan het boek zou ook een vervolg kunnen worden gegeven in bijvoorbeeld een expositie. Er is zó  veel beeldmateriaal. Ook een combinatie met het oude genre van kerken in de schilderkunst is voorstelbaar. Saenredam en Bronkhorst aan één wand, dat zou voor mij het grootste compliment zijn.”

www.kerkinterieurs.org   www.grachtenhuizen.org  www.arjanbronkhorst.com

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0