Pesthuis, thans onderdeel van Naturalis

V.m. Pesthuis, thans legermuseum Generaal Hoefer, gebouwd 1659-62. Boven ingangspoort beeldhouwwerk Rombout Verhulst. 1941/3 hersteld en gewijzigd.

Het voorm. pesthuis (Pesthuislaan 7) kwam na de grote pestepidemie van 1655 tot stand in 1658-'62 naar plannen van Huybert Cornelisz van Duyvenvlucht en verving een houten pesthuis uit circa 1635. Dit omgrachte, sober classicistische gebouw is voorzien van kruisvensters en heeft een galerij met hardstenen kolommen om de grote vierkante binnenplaats. Boven de zandstenen dorische ingangspoort toont een reliëf van Rombout Verhulst (1660) de pest in de gedaante van een furie met een wolf. Het gebouw, dat uiteindelijk nooit als pesthuis gebruikt is, heeft verschillende functies gehad, zoals militaire gevangenis, werkinrichting voor vrouwen en legermuseum. De voor de binnenvader en - moeder van het pesthuis bestemde vrijstaande dienstwoning (Pesthuislaan 3-3a) dateert van circa 1635 maar heeft in de 19de eeuw het huidige aanzicht gekregen. Het voorm. cellengebouw (Pesthuislaan 4) werd in 1848 naar plannen van I. Warnsinck gebouwd nadat het pesthuis in 1824 de functie van militaire gevangenis had gekregen. Het bijbehorende alkovengebouw is in 1995 afgebroken toen het pesthuiscomplex deel ging uitmaken van het in 1994-'97 naar ontwerp van F. Verheyen gerealiseerde Museum Naturalis (Darwinweg 2). Dit museum bestaat uit een museumtuin, het voormalige Pesthuis met de entree en een opvallend nieuwbouwgedeelte, waarmee het is verbonden via een met zeefdrukken van uitvergrote zebrahuid beklede loopbrug.