Omschrijving HOOFDHUIS (1)
Een nagenoeg vierkant huis gebouwd tussen 17 78 en 1786 in een late Louis XVI-stijl. Het huis bestaat uit een kelder, twee bouwlagen en een met pannen gedekt schilddak met schoorstenen op de vier hoeken. Voor- en achtergevel zijn vijf traveeën breed. De voorgevel is betrekkelijk eenvoudig met een geaccentueerde middenas bekleed met natuursteen, waarin snijwerk. In deze as de deur en een verdiepingsvenster en een hardstenen stoep ervoor. Voorts zijn er empire schuiframen met stores. De achtergevel is monumentaler van opzet met een ver vooruitspringende middenrisaliet over drie traveeën bekroond door een timpaan, waarin snijwerk. De deur en flankerende vensters hebben een halfrond bovenlicht en een natuurstenen omlijsting. Ervoor een terras met hekwerk en een trap naar het gazon. Tegen de linker zijgevel is een latere (ca. 1900) aanbouw gezet. Bovendien wordt deze gevel ontsierd door een garagedeur met oprit. Het luiklokje boven op de achterste dakkapel is vermoedelijk oorspronkelijk. De rechter zijgevel heeft een symmetrische opzet met in het midden een erker waarboven een balkon. Het inwendige van het huis is voor wat betreft de indeling grotendeels bewaard. Er is een centrale gang/hal met vertrekken aan weerszijden en de grote zaal achter. Loodrecht op de gang bevindt zich aan de linkerzijde het trappenhuis. Op de verdieping is de indeling enigszins verstoord. De kap is nog geheel origineel met dien verstande dat de zakgoot door een platdak is vervangen. Van de interieurafwerking is m.n. op de begane grond het nodige bewaard: het stucplafond, de wandafwerking (stuc en marmer) en vloer (marmer) in de hal, het stucplafond, haardpartij(marmeren schouw, houten boezem) in de grote zaal, alles in Lodewijk XVI-stijl. Voorts in de rechter zijkamer een oudere schouw in Lodewijk XV-stijl, waarschijnlijk uit een ouder huis afkomstig en hier herbruikt. Verder de trap in het gehele trappenhuis met leuning en platovale balusters. In de kelder worden verschillende gewelfvormen aangetroffen en in enkele delen een marmeren vloer.
Waardering:
Het HOOFDHUIS is van belang - vanwege de architectuurhistorische waarde als relatief zeldzaam voorbeeld van een huis in Lodewijk XVI-stijl; - vanwege de redelijk gaaf bewaarde eenheid van exterieur en interieur (indeling en afwerking); - vanwege zijn ligging in het ruimtelijk concept van de aanleg, enerzijds de nog herkenbare geometriche aanleg ten oosten, anderzijds de landschappelijke aanleg ten westen en zuidwesten.
Gooilust (Zuidereinde 49). Dit blokvormige buitenhuis in Lodewijk XVI-stijl kwam in 1778 tot stand voor G. Corver Hooft. Na 1895 liet Louisa D.C. Six moderniseringen uitvoeren. Haar echtgenoot was F.E. Blaauw, internationaal bekend als verzamelaar en wereldreiziger, die op zijn buiten een verzameling vogels en uitheemse dieren hield. Louisa liet de buitenplaats in 1934 na aan de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, die hier tot 2004 zetelde. Het smeedijzeren toegangshek is uitgevoerd in Lodewijk XIV-vormen (circa 1740). In het park zijn nog laat-18de-eeuwse formele elementen zichtbaar, zoals een sterrenbos. Het landschapspark met slingerpaden, waterpartijen en heuvels kwam rond 1820 naar plannen van J.D. Zocher jr. tot stand. De moestuin heeft een rechte fruitmuur (1823). Tussen 1895 en 1936 werd het park verrijkt met een gnoeweide, een bizonkamp en een rododendronvallei. In de tuin bevinden zich een prieel, een zogeheten ‘aha’ (circa 1904) en enkele dierenverblijven (stallen).
