Simon Stevin

Simon Stevin was afkomstig uit de Zuidelijke Nederlanden, waar hij onder meer als klerk en boekhouder had gewerkt. Toen hij al ruim dertig jaar oud was, trok hij naar het noorden, om zich daar op een universitaire studie te storten. Vanaf 1583 stond hij zeven jaar lang ingeschreven aan de Universiteit van Leiden, die enkele jaren eerder door Willem van Oranje was gesticht. In de Noordelijke Nederlanden werd Stevins talent opgemerkt door niemand minder dan prins Maurits van Oranje.

Het is mogelijk dat de prins en de wetenschapper elkaar aan de universiteit hebben leren kennen. De prins stond in 1583 en 1584 ingeschreven in Leiden, net als Stevin. Of de twee daadwerkelijk daar kennis hebben gemaakt is echter niet zeker. In elk geval werd Stevin in 1593 aangesteld als privé-docent van prins Maurits, die zeer geïnteresseerd was in toegepaste wiskunde. De inhoud van de lessen bundelde Stevin later in een boek: Wisconstighe Ghedachtenissen.

Dit was niet het eerste boek dat Stevin uitbracht. Zodra hij in Leiden aankwam, stortte hij zich namelijk niet alleen op zijn studie, maar sloeg hij ook aan het publiceren. In de loop der jaren verschenen vele boeken van zijn hand, over uiteenlopende onderwerpen, waaronder natuurkunde, sterrenkunde, wiskunde en steden- en vestingbouw.

Tijdens de lessen aan Maurits maakte Stevin blijkbaar een zeer goede indruk. De prins stelde hem in 1604 aan als kwartiermeester (korporaal bij de marine). Hij hield zich in deze functie bezig met verdediging en navigatie. In 1584 had Stevin al een boek uitgebracht over vestingbouw: De Stercktenbouwing. Tevens ontwierp hij een opleiding voor ingenieurs. Deze Duytsche Mathematique werd in Leiden gevestigd.

De Nederlandse taal

Praktische wiskunde en vestingbouw waren niet de enige gebieden waarop Stevin sporen naliet. Hij publiceerde vrijwel alleen in het Nederlands omdat hij die taal geschikter achtte voor kennisoverdracht dan bijvoorbeeld Latijn of Grieks. Hij zou zelfs geloofd hebben dat in den beginne, in de Wysentyd, alleen Nederlands gesproken werd. Hij zag de volkstaal van de Nederlanden als de oertaal, omdat deze veel korte woorden telde, waarmee gemakkelijk samenstellingen en dus nieuwe woorden gecreëerd konden worden. Stevin zocht zelf actief naar nieuwe Nederlandse woorden om Griekse en Latijnse leenwoorden te vervangen. Voorbeelden van door hem ingevoerde woorden zijn:
- evenaar,
- evenwijdig (door hem geschreven als 'evenwijdich'),
- langwerpig ('lanckworpigh'),
- loodrecht,
- middellijn,
- rede,
- scheikunde,
- wiskunde ('wisconst') en
- wijsbegeerte.

Stevins zeilwagen

De uitvinding die Stevin door de jaren heen de meeste roem opleverde, was de zeilwagen. Deze bouwde hij in 1600/1601 voor prins Maurits. Toen de wagen voor het eerst werd gebruikt, in het bijzijn van 28 gasten, zou het gezelschap in slechts twee uur van Scheveningen naar Petten zijn gereden. Onder andere Frederik Hendrik en Hugo de Groot zouden hierbij aanwezig zijn geweest. De wagen werd ook later nog door de nazaten van Maurits gebruikt om hoog bezoek te vermaken. Het verhaal gaat dat Willem I in 1813 vlak na zijn aankomst in Scheveningen al vroeg wat er met de zeilwagen gebeurd was. De koning kon er echter geen plezier mee beleven, want de wagen was na de Franse bezetting verkocht aan een visser, die hem in 1811 sloopte nadat de schuur waarin de wagen gestald was, instortte.

 

Plaats geboorte:
Brugge
Plaats sterven:
Den Haag of Leiden
Sekse:
Man
Woonplaatsen:
Brugge, Antwerpen, Leiden, Den Haag
Persoonscategorie:

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0