Cultuur & Europa (8), Max van den Berg

De kracht van Europa is haar diversiteit

Een echte Europese publieke ruimte: dat is de wens van zoveel politici en beleidsmakers die Europa een warm hart toedragen. Want het ontbreekt Europa aan eigen media, debat en culturele stromingen, kortom een Europees openbaar platform.

En een gedeelde cultuur, zo wordt algemeen verondersteld, zal de Europese burgers pas echt warm krijgen voor de Europese Unie. Mede daarom heeft men begin jaren negentig besloten tot een Europees cultuurbeleid.

Verschillende identiteiten

Een Europees cultuurbeleid betekent niet dat Europa nu regels gaat opstellen over wat cultuur is en zo een Europese eenheidsworst wil invoeren. Integendeel, dat zou ook onrealistisch zijn. Europa is juist opgebouwd uit verschillende nationale, lokale en regionale identiteiten en kent daardoor veel verschillende culturen.

De kracht van Europa is haar diversiteit. Cultuur is bovendien niet te vangen in wetten. De Europese bureaucratie werkt averechts wanneer zij van alles ‘van bovenaf’ wil opleggen.

Van onderop

Wat moet Europees cultuurbeleid dan wel doen? Europa kan een aanvullende rol spelen op twee fronten: stimuleren van communicatie via kunstuitingen, en beschermen tegen vervlakking en verdwijning. Waar belangen en ideeën samenvallen, moet samenwerking van lidstaten en uitwisseling worden versterkt, met name gericht op de nieuwe generaties Europeanen.

Europa moet de diversiteit en kwaliteit beschermen tegen effecten van globalisering en commercie en moet stimuleren dat alle burgers in het toekomstig Europa zich daarbij betrokken voelen. En dit met een benadering ‘van onderop’, zonder dat er vanuit de centrale bureaucratie iets opgelegd wordt.

Coolpolitics

Dat kan bijvoorbeeld door culturele uitwisseling op niet-commerciële basis te bevorderen en artistieke en literaire producties die de verscheidenheid van Europa waarborgen te stimuleren. Bestaande Europese programma’s voor culturele uitwisseling worden versterkt en meer dan tot nu toe gericht op het ondersteunen van netwerken en uitwisselingen tussen jongeren.

Zonder zich iets aan te trekken van regelingen of besluiten  - nationaal of Europees – moet cultuur zich kunnen ontplooien binnen de Europese Unie.

Dat is ook de insteek die ikzelf hanteer in mijn dagelijks werk. Om een voorbeeld te geven: ik werk veel samen met de organisatie Coolpolitics. Jonge kunstenaars die digitaal tussen Berlijn, Amsterdam en Warschau ideeën uitwisselen via diverse projecten met de nadruk op politiek en maatschappij. Een mengvorm van expressie en debat.

Art Nouveau

Van onderop, tussen kunstenaars, wordt Europa gemaakt, zoals dat vroeger gebeurde met de beweging De Stijl, de Art Nouveau en Bauhaus. De toegevoegde waarde van een Europees beleid is niet om de vulling van nationale theaterzalen in Europese hoofdsteden te betalen. Dat is erg duur en bovendien niet interessant.

De kunst is om tot een echte uitwisseling te komen en wat dat oplevert bij te dragen tot die tot nu toe zo gemiste Europese openbare ruimte.

Uitwisseling en digitale infrastructuur

Steden kunnen als een Europees cultuurlaboratorium functioneren. Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Groningen, Maastricht en Utrecht zijn plaatsen waar kunstenaars en studenten via dans, theater, beeldende, grafische kunst, muziek, film, en documentaire de kans moeten krijgen deel te nemen en bij te dragen aan de Europese culturele ruimte.

Daarbij horen niet-bureaucratische structuren die de projecten vanuit Europa faciliteren. Dus geen eindeloze projectaanvragen en onleesbare formulieren meer, maar korte lijnen en doelgerichte communicatie. Het geld moet vooral besteed worden aan de uitwisseling en de digitale infrastructuur, niet aan de bureaucratie.

En dat alles graag met veel botsingen van cultuur en lifestyle die zich uiten in verwondering, reflectie en uitgesproken onconventionele ideeën. Europa ten voete uit!

Max van den Berg, lijsttrekker voor de PvdA bij de Europese verkiezingen

Tegenwoordig is Max van den Berg Commissaris van de Koning in Groningen   

 

 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0