Toneelgroep Amsterdam brengt unieke Couperus-trilogie

Toneelgroep Amsterdam zet de komende jaren drie romans van Louis Couperus op het toneel. Het eerste project, De stille kracht, gaat in september 2015 in première. Eric de Vroedt bewerkt het boek en Ivo van Hove voert de regie. Later volgen nog Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan en De boeken der kleine zielen.

‘Voor mij is Couperus de meest mondiale schrijver uit de Nederlandse literatuur. Hij behandelt thema’s die de Nederlandse grens ver overstijgen en de wereld aanbelangen. Als een ware kosmopoliet schrijft hij met open blik over mensen die vaak een te nauwe blik op het leven en de maatschappij hebben. Juist nu heeft de wereld schrijvers als Couperus nodig.’, aldus Van Hove.

De machteloze westerling
Couperus’ meesterwerk De stille kracht (1900) is een visionaire roman die de westerse cultuur als onverzoenbaar tegenover de oosterse plaatst. De Nederlandse kolonisator kan niet op tegen de oosterse
‘stille kracht’ die onderhuids aanwezig is en een trage slijtage aanricht. De westerling domineert en
controleert, maar blijkt niet in staat de kern van het oosten te raken en de Indische cultuur te overheersen.
Wat rest is een machteloze westerse mens in het Indische woud.

Als familie geen geborgenheid meer biedt
In de magistrale psychologische thriller Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan (1906) wordt een familie achtervolgd - verpletterd zelfs - door een mysterieuze misdadige gebeurtenis uit een ver verleden. De oudste familieleden leven té lang en worden een last voor zichzelf, hun kinderen en kleinkinderen. Onttakeld en versplinterd biedt het gezin geen veiligheid en geborgenheid meer. Met moeite slagen de jongsten erin zich aan deze loden last te onttrekken.

Het loslaten van vaste relatiepatronen
Met De boeken der kleine zielen (1901-1903) toont Couperus opnieuw zijn vooruitziende blik. In een
verstikkend (Haags) milieu dat bol staat van conventies, trachten mensen zich los te maken om geleidelijk aan tot nieuwe, alternatieve relatievormen te komen. Ook vandaag staan onze klassieke relaties onder druk. Het huwelijk is slechts één van de vele mogelijkheden om ons met elkaar te verbinden. Couperus laat zien dat het durven loslaten van vaste relatiepatronen kan leiden tot nieuwe inzichten, tot een andere en diepere vorm van leven. Toneelgroep Amsterdam wil dit werk - dat uit vier delen bestaat - in verschillende episodes opvoeren en samen laten vloeien in een grootschalige, epische voorstelling.

Van Hove: ‘Couperus schrijft op een volkomen bevrijde, niet moraliserende manier over zoekende, rusteloze
mensen op het breukvlak van twee eeuwen. Met één been staat hij nog in de 19de eeuw, met het andere
stapt hij ver vooruit, naar de toekomst. Hij voert mensen op die afscheid nemen van oude zekerheden en
moeten leren omgaan met een nieuwe wereld vol vraagtekens en zonder antwoorden. Couperus deinst er niet voor terug om ook de duistere kanten te laten zien die achter de façade van de beschaving schuilgaan:
expliciete seksualiteit, overspel, pedofilie, incest en hysterie. Ik voel me onweerstaanbaar aangetrokken tot die ‘existentiële onrust’, zoals Bas Heijne het treffend verwoordt. Ik wil Couperus als een tijdgenoot op het toneel brengen, als iemand die met zijn werk de zenuw van onze 21ste eeuw raakt.’

Meer informatie: http://www.tga.nl

Tags

Reageren