Molen van Hondzocht

De ‘Moulin d'Hondzocht’ of ‘Moulin Labacque’ van Saintes dateert uit 1775 domineert de omgeving aan de Edingensesteenweg en ligt precies op de gewestgrens: de molen zelf behoort tot het Waals Gewest, het molenhuis, vandaag een restaurant behoort tot het Vlaams Gewest. De molen is een stenen bergmolen met een belt die door een schuine muur omgeven wordt. Er is een ajuinkap met oversteek boven het kruiwerk (zetelkap) en bedekt met natuurleien. Doorheen de eeuwen is hij in handen geweest van verscheidene eigenaars. Een overzichtje van de eigenaars na 1830:

• voor 1834, eigenaar: Schoenmaeker-Lock Louis, molenaar te Saintes
• later, erfenis: de weduwe (overlijden van Louis Schoenmaeker)
• 18.07.1877, verkoop: a) Schoenmaker Léon, b) Schoenmaker Chrétien Léopold, c) Schoenmaker August Félix en d) Schoenmaker Marie Alexandrine (notaris Dupont)
• 02.03.1886, erfenis: a) Schoenmaker Léon Auguste Félix en b) Schoenmaker Marie-Alexandrine
• 23.07.1887, verkoop: De Leener-Schoenmaker Jean Baptiste Albert, landbouwer te Saintes (notaris Dupont)
• 08.06.1898, ruil: Crocaert-Heylemans J ean François, molenaar te Lembeek (notaris Dupont)
• 29.03.1916, erfenis: de weduwe (voor 1/2 vruchtgebruik) en de kinderen (voor 1/2 volle eigendom en voor 1/2 naakte eigendom) (overlijden van Jean Crocaert)
• 24.09.1919, verkoop: Depauw-Moons Edouard Pierre, molenaar te Bogaarden (notaris Dupont)
• 24.02.1959, verkoop: a) Depauw-Kiermer Pierre François, molenaar te Lembeek (notaris Michiels)
• 23.11.1975, erfenis: en de erfgenamen (overlijden van vrouw Kiermer)
• 12.01.1981, erfenis: a) Depauw Angeline Léonie (dochter), handelaarster te Lembeek en b) Bonnewijn-Van der Perre François Marguérite (kleindochter), zonder beroep te Lembeek (overlijden van Pierre Depauw mits testament op 02.10.1975 voor notaris Talloen).
• 2005, erfpacht: bail emphytéotique à l'Intercommunale du Brabant wallon (IBW)

De molen werd op 4 april 1944 beschermd als monument. Sinds 1950 werd de molen niet langer door windkracht maar met een dieselmotor aangedreven. Deze dreef een walsenstoel aan die in de plaats van een steenkoppel kwam. In 1972 werd hij uitwendig hersteld, met een nieuw wiekenkruis.

Binnen is vrijwel alles nog aanwezig en er zijn opvallend veel werktuigen nog bewaard: graankuiser, buil, haverpletter, walsenstoel. Toch is het verval ingezet. Op 15 maart 2001 plaatste de Waalse Regering de molen op een lijst van beschermde goederen waarop het ‘Institut du Patrimoine wallon’ een beheersopdracht vervult.  De restauratie laat echter nog op zich wachten.

Een geactualiseerd overzicht van de bewegingen in het restauratiedossier van de molen is terug te vinden op deze site.