De Grote Sleutel (Alsemberg)

Horizontal tabs

Beschrijving

De gebouwen van "De Grote Sleutel" hebben een kerkelijk verleden van meer dan vijf eeuwen oud. De oudste gebouwen zijn de kapelaanswoningen aan de noordzijde van de O.-L.-Vrouwkerk van Alsemberg. Als in de 19de eeuw deze woningen omgevormd worden naar school met kostschool gaat de functie stillaan over in een klooster. Door verschillende uitbreidingen in de periode tussen 1837 en 1947 kreeg het zijn huidige vorm. In 1979 kocht de Gemeente Beersel het klooster aan, maar momenteel is de bestemming heel onzeker en staat het gebouw te koop.

Bouwkundig verloop

Kapelaanswoningen

De kapelaanshuizen zouden (opnieuw) opgetrokken zijn in 1553. Voordien zouden hier ook reeds kapelaanshuizen hebben gestaan uit leem, maar deze nieuwe huizen zwerden opgetrokken in steen. De Dorpsgriffier maakt hier melding van. Deze 4 oorspronkelijke huizen vormen samen de zuidenlijke vleugel van het in de loop van de tweede helft van de 19de eeuw gerealiseerde klooster- en schoolcomplex. De huizen hadden twee bouwlagen en het dak werd ondersteund door twaalf traveeën. Het dak zelf is een steil, met natuurleien afgedekt zadeldak tussen twee tuitgevels.

De huidige gevelcementering, aan de straatzijde opgehoogd met breuksteen, dateert uit 1952 en 1969. De eerste keer werden de huizen al een keer gecementeerd in 1895 maar in 1952 was deze dringend aan vernieuwing toe. Bij het loskappen van het gehavende cementwerk kwamen toen reeds 15de of 16de eeuws metselwerk tevoorschijn met witte steen rond de raamopeningen en prachtige voetingen en hoestenen. toch  werd toen besloten om alles opnieuw te cementeren.

In 2003 werden de voormalige kapelaanswoningen door een ministrieel besluit beschermd als monument.

Omvorming tot klooster 

In 1833 liet de toenmalige pastoor de huizen ombouwen tot school met kostschool. Deze school werd bestuurd door de "Dames du Sacré-Coeur" met aanvankelijk 13 zusters. Nog geen jaar na hun huisvesting vragen ze al een bijzondere gunst. Ze wouden een overdekte loopbrug tussen de kerk en de woningen om ook bij regen droog de kerk te kunnen bereiken. Deze brug werd terug afgebroken bij de eerste restauratie van de kerk in 1866.

Enkele jaren later hadden de zuster reeds nood aan uitbreiding. Eerst werd er in 1840 een westelijke vleugel bijgebouwd welke dienst deden als internaatgebouwen met slaapzalen en onderaan een studiezaal en dan in 1962 een westelijke vleugel aan de straatkant. Deze vleugel had grote bijna geheel dichtgemetselde  rondboogvensters die verwijzen naar de achterliggende kapel. hier kan men ook nog het kleine houten torentje herkennen. Achter de kapel werd tevens een almoezenierswoning gebouwd.

Overdracht van congregaties

In 1877 werd het kloostercomplex overgedragen aan een andere congregatie de "Zusters van christelijke Liefde". Deze Duitse orde leiden overal meisjeskostscholen en ook in Alsemberg trokken ze vooral duitse meisjes aan uit hogere milieus. Deze orde deden op hun beurt ook meerdere uitbreidingen. Zo werd er in 1896 achter de westelijke vleugel een extra blok gebouwd van 4 verdiepingen. De onderste 2 van deze ruimtes worden nu gebruikt door de Muziekacademie orfeus. In 1900 werd daarnaast nog een 2de blok aangebouwd met eveneens 4 bouwlagen. Hier heeft tot op heden nog steeds de Alsembergse Brassband hun repetitielokaal.

Wintertuin

Aan de binnenzijde van de zuidvleugel word er in 1909 een prachtige binnentuin opgetrokken die grotendeels uit metaal en glas bestaat. Deze serre-galerij zorgt ervoor dat de meisjes ook bij slecht weer konden spelen.

Kloosterordes en eigenaars

Van tijdens de start in 1833 en het einde in 1974 waren er verschillende kloosterordes actief in het complex. Zoals reeds eerder vermeld waren de eerste de "Dames du Sacré-Coeur" of de zusters van "Sacré-coeur De Marie" (1833-1877). Daarna werd het complex overgenomen door de duitse "Zusters van Christelijke Liefde". Deze orde verhuurde het complex vlak voor het uitbreken van de eerste wereldoorlog aan een portugese orde van Jesuïeten. In 1917 werden de gebouwen dan weer overgelaten aan de franse zusters. "Congregatie van de dienstmaagden van het Heilig Hart" of zoals in de alsembergse volksmond beter bekend als de "Franse nonnekes". Deze sloten in 1974 de instelling en verkochten het complex in 1979 aan de Gemeente Beersel. Deze wou hier lange tijd een nieuwe basisschool in openen maar kreeg hiervoor nooit de juiste vergunningen. In 2014 bergde het gemeentebestuur deze ideeën definitief op en sindsdien is de bestemming heel onzeker. Door de grote schuldenberg van vlaamse gemeenten besluit de gemeente dit gebouw van de hand te doen en wacht tot op heden op een goede koper.

 

 

 

 

Adres

Pastoor Bolsstraat 37
Alsemberg 1652, België

Facilities

  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0