RE&ACT, het magazine voor re-enactment en levende geschiedenis

Populaire geschiedschrijving is booming. De hoeveelheid boeken, films en games die maandelijks op de markt verschijnen geven dit genre een commerciële impuls en dienen daarmee verschillende facetten van de markt. De attentiewaarde van historisch re-enactment (het georganiseerd naspelen van populaire historische gebeurtenissen) groeit mee en zorgt voor veel aandacht uit de wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke hoek. Naast het passief lezen en begrijpen van de geschiedenis is het voor een groeiend aantal mensen aantrekkelijk om zelf te participeren. Hoe is het om in de kledij van je favoriete geschiedenisperiode te manoeuvreren, mee te strijden en daarmee zelf ook invloed op de geschiedenis te hebben?

RE&ACT magazine

Het nieuwe magazine RE&ACT is gemaakt voor en door re-enactors en voorziet in een behoefte om vooral het gevoel en de beleving van historisch re-enactment te delen. De eerste editie van het magazine is gewijd aan de jubileumherdenking van de slag bij Waterloo (gehouden in juni 2015) en laat in verschillende hoofdstukken ook andere geschiedenisperiodes met bijbehorende re-enactors zien. RE&ACT wordt visueel gedragen door paginagrote portretten en actiefoto’s die soms op intrigerende wijze de participant en hun verhaal uitlichten. De portretten worden bijgestaan door korte interviews waarin de re-enactors zelf over hun beleving spreken. Deze interviews zijn vaak verhelderend omdat de participanten hun motivatie en fascinatie zonder blad voor de mond te nemen toelichten. Hiermee voorziet het blad in een behoefte: er wordt door de buitenwereld vaak over re-enactors gesproken en geschreven, nu krijgen ze een podium om zelf te spreken.

Brute werkelijkheid van oorlog

Vanuit de wereld van de wetenschappelijke geschiedschrijving wordt niet altijd positief gereageerd op het zelf oproepen en naspelen van de geschiedenis. Iets wat geweest is kan in de ogen van een academisch geschoold historicus niet opnieuw plaatsvinden en zeker niet zomaar uitgelegd worden naar de maatstaven van deze tijd. Zo sprak de Vlaamse historicus Jo Tollebeek zich onlangs nog uit over de ondeugd van het anachronisme (het gebruiken van geschiedkundige elementen, gerangschikt naar de denkkaders van deze tijd) en de illusie die opgeroepen wordt door het opvoeren van historisch re-enactment. Het reduceren van het verleden tot een spektakelstuk vol heroïsme staat volgens Tollebeek bijvoorbeeld “in schril contrast met de rauwe, brute werkelijkheid van oorlog”.

Theorie versus praktijk

Deze voortdurende strijd tussen wetenschappelijk geschoolde historici en de ‘self-made’ amateur historici speelt mee in een onbegrepen gevoel bij de re-enactors. Hierdoor is deze groep actieve participanten op hun beurt vaak niet happig op aandacht van de media, daar waar een samenwerking voor een helder en positief beeld zou kunnen zorgen. Het koppelen van theoretische kennis aan het uitvoeren van praktische vaardigheden, zoals dat grotendeels gebeurt bij historisch re-enactment, heeft het grote voordeel dat eerder geformuleerde theorieën getest, verstevigd of juist ontkracht kunnen worden. Iets wat de transparantie en dynamiek van de huidige wetenschappelijke geschiedschrijving duidelijk ten goede zou kunnen komen.

Het eerste nummer van RE&ACT is verkrijgbaar via www.reenact.nl

Tags

Reageren