Goedkoop, Goedkoper, het Goedkoopste

Volgens zeggen is het zo ongeveer de bekendste Nederlandse specialiteit, alhoewel ik daar nog wel eens aan durf te twijfelen want, hier in Hongarije ervaren wij dat als een internationale eigenschap, het zoeken naar het goedkoopste.

 Wanneer ik de Nederlandse en de internationale berichten probeer te volgen word ik nog wel eens overvallen door berichten over hoe duur het "thuis" (in het licht van "bij ons" uitspraken) is en hoe weinig het allemaal in "het buitenland" kost. Prijsvoorbeelden lijken de beweringen gelijk te geven, alhoewel we hier vandaan niet altijd weten of de genoemde prijzen de normale prijzen zijn, of dat alleen maar aanbiedingsprijzen worden genoemd. Datzelfde geldt voor Hongaren die eens een keertje ergens in de wereld boodschappen doen. Via horen zeggen weten ze meestal wel welke winkel(ketens) het goedkoopste zijn en op die manier vinden ze dan uit dat Hongarije duurder is... Internationale statistieken laten evenwel zien, dat Hongarije zo'n derde deel goedkoper is dan, bijvoorbeeld, Nederland!

Betere lonen in de steden

 Dit schrijf ik naar aanleiding van overwegingen die bij mij opkwamen na het lezen van een artikel dat ik via het "Feestboek" in het Internet tijdschrift "Világháló" (Wereldnet) tegenkwam met een interessante inhoud en een nog interessanter kaartje van Hongarije. Link naar het (Hongaarse) artikel: http://vilaghalo.info/drasztikusan-fogy-a-magyar-mutatjuk-hol-a-legnagyobb-a-baj. Op het kaartje wordt met duidelijke kleurverschillen aangegeven in welke delen van Hongarije het beter gaat, en waar slechter.

Het is waar, dat vergelijkbare producten overal in Hongarije vrijwel overal dezelfde prijs hebben en producten in de grote winkelketens zijn ook overal in het land gelijk geprijsd, al was het alleen maar omdat de wekelijkse reclamefolders landelijke folders zijn. Buiten de grote ketens om zijn natuurlijk wel verschillen zichtbaar, en blijken de traditionele grote steden met meer werkgelegenheid gemiddeld betere lonen te betalen en worden ook de dagelijkse boodschappen nog wel eens wat duurder aangeboden.

Nieuw districtenstelsel

Ook kan het verschil maken of u met import, of met binnenlandse, Hongaarse, producten te maken hebt, alhoewel, door de EU handelsregels exporteren de Hongaarse producenten liever dan dat ze hun producten in eigen land verkopen (omdat zij in het buitenland goedkoper kunnen afzetten dan de buitenlandse productiekosten, terwijl hun winstmarge (veel) groter is), tenzij de Hongaren de duurdere, bijna "westerse" prijzen betalen.

Het Hongaarse Internetartikel geeft op het bijgesloten kaartje aan, dat de donkergroene gebieden een economische stijging hebben doorgemaakt van meer dan 10%, de lichtgroene gebieden er maximaal 10% op vooruit zijn gegaan, de crème kleurige gebieden er tot 2,5% op achteruit zijn gegaan, de gele gebieden zijn er tot 10% op achteruit gegaan en de rode gebieden tenslotte zijn er tenminste 10% op achteruit gegaan. Het kaartje maakt de volgende conclusies aanneembaar: Gemiddeld gaat het niet zo goed met Hongarije, ondanks dat de Hongaarse staatsschuld en daarmee ook de papieren Hongaarse creditwaardigheid de laatste jaren - in ieder geval voor de Hongaarse bevolking - 'dramatisch' is verbeterd. De grote steden concentraties, met de meeste bewoners, zijn politiek het meest interessant en doen het het beste. Daar doet premier Viktor Orbán het meest aan ontwikkeling, net als voor andere gemeenten met zgn.
Fidesz burgemeesters en gemeenten met (in meerderheid) zgn. Fidesz gemeenteraden. U weet het waarschijnlijk nog wel, Fidesz is de politieke partij die door Viktor Orbán is opgericht en - door rekenkundige foefjes in een nieuw districtenstelsel - met minder dan 50% van de stemmen, meer dan 67% van de zetels in het parlement bezet.

Plaatsen waar Nederlanders zich vestigen

 Het niveau verschil tussen de verschillende gebieden op de kaart is voor een deel te verklaren door de verschillen in staatssubsidie faciliteiten, infrastructuur en bereikbaarheid. Het duurdere onroerend goed en duurdere gemiddelde arbeidskosten werken voor koopjeszoekers weer tegen de 'betere' gebieden.

Dat is sowieso zichtbaar in de plaatsen en streken waar de meeste Nederlanders zich vestigen, of intussen al gevestigd hebben. Nederlanders die niet alleen het goedkope zochten en zoeken als niet meer werkenden, maar ook Nederlanders die overwegen dat zij - op basis van hun uit Nederland stammende 'vermogen' - in Hongarije als zelfstandigen wellicht meer kansen hebben, of maken, dan dat zij in Nederland hebben gehad of zouden krijgen.

Natuurlijk, wanneer deze Nederlanders iets gaan ondernemen, zijn het bijna automatisch kleine ondernemers. Anders wordt het met ondernemers die hun (al bestaande en vaak grotere bedrijven) in Hongarije willen uitbreiden. Ook voor hen is Hongarije een goedkoopte paradijs. Het is waar dat sommige Hongaarse belastingtarieven niet mals zijn, maar meer procenten over veel goedkoper resulteert meestal in nog niet veel.

Közmunkás

Ondanks dat de Hongaarse regering er trots op is dat de nationale werkeloosheid nog maar zo'n 6,5% bedraagt, zijn er meer dan voldoende arbeidskrachten voorhanden, omdat onwaarschijnlijk grote hoeveelheden Hongaren werken als zgn. "közmunkás", wat zoveel betekent als verplichte "gemeenschapswerkers", Een Hongaarse (misbruik) variant van wat in Nederland 'Werkverschaffing' werd genoemd tijdens de grote economische crisis voor de tweede wereldoorlog.

Werkelozen die in ruil voor een uitkering met minimale middelen te werk worden gesteld voor publieke werken, tegen een absolute minimale betaling. Het gebeurt zelfs, dat gemeenten werknemers (niet Fidesz partijleden) ontslaan omdat ze te duur zijn en ze vervolgens als verplichte 'közmunkás' terug aan het werk zetten, maar dan tegen - onvermijdelijke - minimale vergoedingen (een 'aanbeveling' om Fidesz partijlid te worden en stemmen voor volgende verkiezingen veilig te stellen).

Kleuterleidsters

 Door de közmunkás voorwaarden is het begrijpelijk dat Hongarije veel armoede kent maar - opnieuw, door gemanipuleerde rekentechnieken - bagatelliserende armoede cijfers produceert. Natuurlijk willen de Hongaren graag uit economische overwegingen naar "het Westen" verhuizen en als EU burgers is dat mogelijk, met alle schadelijke gevolgen voor het land, zoals medisch specialisten en verpleegkundigen die massaal uit Hongarije wegtrekken. In de categorieën die weg (proberen) te trekken zijn ook Kleuterleidsters die al een half jaar geen salaris hebben ontvangen en hun ontslag vrezen wanneer ze moeilijk gaan doen, onderwijzeressen op lagere scholen die al sedert september geen loon hebben ontvangen... Alleen politici en machthebbers die tenminste 5 tot 10 keer zoveel aanwezigheidspremie als 'arbeidsloon' claimen worden prompt en stipt uitbetaald.

Opleidingsniveau

Mogelijk, dat ik in dit artikel een somber beeld heb geschetst over Hongarije en inderdaad, er is wel wat, en er wordt internationaal ook wel wat (veel) kritiek op uitgeoefend, wat niet wegneemt dat juist de gebieden die het nu het moeilijkst hebben, de beste (goedkoopste) vestigingsmogelijkheden bieden. Want juist die streken zijn het goedkoopst.

Lokale infrastructuur is daar het gemakkelijkst aan de persoonlijke wensen aan te passen en het is niet zo moeilijk om - naar het Hongaarse niveau gemeten - concurrerende lonen te betalen aan werknemers die graag hun status willen verbeteren.

Bovendien is, door de gecentraliseerde structuur het opleidingsniveau door het hele land gelijkmatig verdeeld. Natuurlijk, voor gespecialiseerd werk, voor werken naar 'westerse' normen en maatstaven moeten buitenlandse bedrijven hun eigen bedrijfstrainingen verzorgen, met een staf die de eigen en Hongaarse mentaliteit kent en kennis op aangepast niveau weet over te dragen. Maar waar moet dat niet...?

Afbeelding  1: donker groen: >>10%; licht groen: >0-5%; crème: <2,5%; geel: <10%; rood: <<10% economische ontwikkeling, afbeelding 2, tekst bij de spotprent: Als extraatje een gepubliceerd politiek prentje uit de vele duizenden spotprenten om aan te geven dat het beleid van premier Orbán niet overal 'goed valt': vraag aan het parlement: "Wie van jullie heeft het gemeenschapsgeld gestolen?"

Tags

Reageren