Landgoed Duno

Horizontal tabs

Beschrijving

Duno of Duunoog is een buitenplaats ten westen van Arnhem. Het is vanaf 1800 ontstaan als landschapspark met een prieeltje, theekoepel, rosarium en kassen, belvédère en rotspartijen. Het ligt ten zuiden van Doorwerth op een stuwwalrand aan de Rijn.

Bij Duno ligt de ringwalburg de Hunnenschans die sinds 1965 de status van archeologisch monument heeft. Sinds de 18e eeuw is de Hunneschans onderdeel van het landgoed. Medio 1794 had mr. A.F.O. Blombe Vatebender, richter van de Heerlickheid Doorwerth, ter plaatse een landhuis laten bouwen. Lang heeft hij er niet gewoond want al in 1801 werd gemeld dat het landhuis dienst deed als herberg.

Cacao-handelaar

In 1807 ging het landgoed over in eigendom van oud-kapitein-ter-zee Wijnand de Grote en Rosalie C.L. de Vignon. De echtelieden woonden op het landgoed tezamen met Meinard Johan Macare, voormalig boekhouder van de Oost-Indische Compagnie. Laatstgenoemde ontving op 18 juli 1808 koning Lodewijk op het landgoed. Lodewijk uitte zijn bewondering over de ‘cascaden’ en de vergezichten over de oostelijke Betuwe.

In 1831 was Duno in eigendom van J.F. Kroese. Hij bleef eigenaar tot 1843 toen het landgoed werd aangekocht door baron Van Brakell, eigenaar van onder meer het nabijgelegen kasteel Doorwerth. De baron verhuurde het landhuis, maar de huur was dusdanig hoog dat er verval intrad. In 1888 werd het landgoed geveild en aangekocht door cacao-handelaar Joseph Wilhelm Frederik Scheffer (1846-1917) die gehuwd was met een dochter van Coenraad Johannes van Houten.

Van Houten was sinds 1876 procuratiehouder en vanaf 1883 medefirmant bij Van Houten Cacao. Na het overlijden van zijn vrouw in 1893 verslechterde de verhouding van Scheffer met zijn schoonfamilie. Hij werd uitgekocht in 1907. In 1908 richtte hij op landgoed Duno een modelboerderij met melkfabriek Huis ter Aa op.

Rubberfabrikant

Het hele gebouwencomplex was omsloten door een fraai gesmeed hekwerk. De melkproductie bleek niet rendabel en in oktober 1915 verkocht Scheffer een deel van het landgoed.  De nieuwe eigenaar werd rubberfabrikant Dirk Frans Wilhelmi (1877-1936). Hij was de zoon van een zadelmaker uit Embden. Hij had zich in Hoogezand gevestigd.

De zadelmakerij draaide goed en was uitgegroeid tot een rubberfabriek. Er was niet genoeg ruimte voor en Wilhelmi besloot te verhuizen, naar de rand van Arnhem. Hij liet de stallen van Huis ter Aa ombouwen tot fabrieksruimte en liet de Groningse gezinnen overkomen om er te komen werken. Na een jaar werkten er 250 personen, waaronder 50 kinderen.

Aan de zuidzijde van de heuvelrug, liet hij woningen bouwen in Engelse landhuisstijl. Ze droegen namen als Celebes, Borneo, Java en Sumutra. Ze liggen aan wat nu de Dunolaan heet. Zo ontstond Heveadorp. Hevea is Latijn voor rubberboom.   

Market Garden

Na het overlijden van Scheffer in 1917 werd het landgoed publiek verkocht. De nieuwe eigenaar werd de theeplanter Odo van Vloten. Het bleek lastig het landgoed financieel te onderhouden. Hij liet het landgoed in 1932 na aan stichting Het Geldersch Landschap.  Die ging het 19e eeuwse landhuis verhuren als hotel.   

Tijdens operatie Market Garden in 1944 werden het landhuis en het jagershuis, waarschijnlijk door artillerievuur, verwoest. De omgeving was zwaar beschadigd. Veel geboomte ging verloren. Nadat de gevechten beëindigd waren werd de Veluwezoom frontgebied. Er werd een loopgravenstelsel aangelegd naar het westen liep naar Wageningen en naar het oosten naar Arnhem.

Het landhuis werd niet herbouwd. De plaats waar het stond is nog wel te zien. Van het toegangshek zijn nog restanten te zien, en ook van de theekoepel en de azalealaan. Het landgoed wordt nog steeds beheerd door Het Geldersch Landschap. Het is open voor publiek.

Meer informatie en downloaden van de fietsroute Gelders Arcadië:

Adres

Dunolaan 45
6869 VB Heveadorp

Facilities

  •  
  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1