De wereld van de Rotterdamse kunstenaar, 25 - Mishmash
Het is druk op de Rotterdamse markt op de Binnenrotte. Net achter de Meent zie ik op een etalageruit de letters Mishmash staan, mijn bestemming.
Mishmash is de naam van het Rotterdamse kunstenaarsduo Henk Bezemer en Frank van Oosten. Eenmaal binnen, kijk ik om me heen en zie een enorme variëteit aan verschillende soorten werken. Assemblages met o.a. schelpen en machineonderdelen, die ik eerder in de Bob Smit Galerie had gezien, daarachter grote doeken van aluminium, koper en brons. Een kroonluchter, met daarin ook schelpen verwerkt, een schilderij van ‘De Venus van de Markthal’, achter mij een groot grafisch kleurrijk werk dat over de stad Rotterdam gaat.
Theaterdoeken
Halverwege, op een vide, staan de bureaus van de heren. Op de computers wordt veel van het werk gecreëerd. Frank: “Het is hier galerie, werkplaats, atelier en studio ineen. We doen alles samen, al het werk is door vier handen gemaakt.” Henk en Frank werken al meer 25 jaar samen. Ze kwamen elkaar tegen bij het toneel, destijds waren ze acteurs.
Op zeker moment, ze waren al een jaar of tien acteur, kregen ze de vraag of ze theaterdoeken en theaterdecors wilden maken. Eenmaal aan de gang, werd het opgemerkt, er kwamen ook verzoeken om in retail en horeca iets te maken. Henk: “Vanuit het theater waren we gewend om met meer mensen te werken. Frank vroeg mij of ik mee wilde doen aan die projecten, en daar heb ik ja tegen gezegd.”
Henk is oorspronkelijk jurist, meester in de rechten, maar daar heeft hij verder niets mee gedaan, Frank volgde de Lerarenopleiding tekenen/handvaardigheid/kunstgeschiedenis in Delft. Op een foto op hun website zie je ze als jonge jongetjes naast elkaar zitten. Kennelijk kennen ze elkaar al lang, maar de foto blijkt een compilatie te zijn, ze kennen elkaar echter wel lang, 35 jaar.
Niet in een hokje
In 1991 richtten ze Mishmash op. Het draait goed, ze hebben een grote klantenkring. “De laatste 12/13 jaar krijgen we steeds meer de vraag of we ruimten willen ontwerpen. Voor 50 procent maken we kunst, voor de andere 50 procent maken we interieurontwerpen. Die twee zaken gaan voor ons naadloos in elkaar over. We hebben een wijde klantenkring, waaronder veel particulieren. In Concertgebouw De Doelen hangen twee grote doeken van ons en in het Wereldmuseum plafondschilderingen.”
Mishmash heeft niet echt één thema. Frank: “We laten ons leiden door wat we tegenkomen. We staan overal voor open, dat verklaart waarom we zoveel verschillende dingen doen. Ons werk varieert van commercieel tot heel vrij. Vrijheid is sowieso heel belangrijk voor ons. Dat maakt het voor sommige mensen wat moeilijk. Wat doen ze nu precies? Ze kunnen ons niet in een hokje plaatsen.”
Henk: “Op dit moment vormen de assemblages een focuspunt. Dat is de laatste drie jaar een hoofdactiviteit. Je zou, bij afwezigheid van een thema, wel drie hoofdlijnen in ons werk kunnen aanduiden. De eerste is dan de lijn van de assemblages, de tweede is die van het abstracte werk, doeken waarin we metaaloxyde, aluminium, koper en brons verwerken en de derde is een serie grafische kleurrijke schilderijen, Urban Contemplation noemen we die.”
Schelpen
Schelpen vormen een favoriet element, je ziet het bijna overal in verwerkt, ook veel grote en bijzondere, zoals de Nautilus schelp. Frank: “Het is een levenslange liefde. We hebben veel zelf verzameld, in Mexico, Indonesië en Egypte, of we hebben ze zelf gegeten, de oesters bijvoorbeeld. We gaan ook wel langs bij de groothandel en we kijken ook hier op de markt, vlakbij. Twee keer in de week is het rommelmarkt, en daar liggen soms voorwerpen die voor onze assemblages interessant zijn.”
De assemblages bestaan uit een aantal verschillende materialen: oude onderdelen en natuurvondsten zoals schelpen, die op een verrassende wijze opnieuw worden gecombineerd. Frank: “In de 17e eeuw had je al dit soort tafelstukken. Ze hebben geen enkele functie, behalve die van ‘conversation-piece’, ze staan er om de mensen ervan te laten genieten en het gesprek op gang te brengen.”
Aan de vide-vloer hangt De Venus van de Markthal. Een Zeeuws Meisje rijst als Venus op uit een schelp, als jurk draagt ze de Markthal. “De schelp verwijst naar Botticelli’s Geboorte van Venus. Het is de Maagd van Holland, nog preciezer, de Maagd van Zeeland, het Zeeuwse meisje. Veel marktlui hier komen van Zeeland. We hebben de Markthal, die er nu twee jaar staat, elke dag opgebouwd zien worden. De mensen waren kwaad dat het er kwam. Hun boosheid hebben we er ook in verwerkt.”
Stadssilhouet
In het abstracte werk, de oxyde-schilderijen, vormt de nieuwsgierigheid naar het verweringsproces van metalen de leidraad. “Wat gebeurt er als je het metaal laat roesten? Wat als je het oppervlak laat craqueleren? Wat voor kleur krijgen oxides? In Concertgebouw De Doelen maakten ze, op verzoek, twee grote oxydewerken van 2 x 4,5 meter geïnspireerd op het werk van de Rotterdamse componist Willem Pijper.
Gevraagd naar een sleutelwerk in hun oeuvre, noemen ze dit werk. “Totdat we deze doeken maakten experimenteerden we veel. Door deze opdracht viel het muntje. Dat was in 2010, we hadden de weg gevonden naar abstract werk.”
De Urban Contemplation serie, het grafisch-achtige stadswerk kwam meer uit de lucht vallen. “December 2009 ontstond het ineens. De inspiratie vormde het patroon van grote steden met een rechthoekig stratenplan, een soort raster. Als je bepaalde punten in het raster verbindt, ontstaat er een stadssilhouet. Het is alsof je naar de wolken kijkt. Je ziet er een bepaald beest in, en dat gaat weer weg. Op dat moment zaten we vol met wat er gebeurde in de stad: er was crisis, veel criminaliteit, drugslaboratoria in de buurt werden opgerold. Wij wilden op zoek naar de onderliggende lagen - veel bleek niet te zijn wat het leek.”
Bezieling van de ruimte
Ook al lijkt er ogenschijnlijk niet een grote lijn te zijn in hun werk, er is wel een onderliggende kijk op de wereld die door al hun verschillende bezigheden loopt, van het acteren, via de theaterdoeken naar de huidige kunstvoorwerpen en interieurontwerpen. Frank: “Alles draait om open staan en kijken wat je ermee kan.” Henk: “We hebben veel ‘ja’ gezegd tegen dingen. Dat kwam voort uit interesse. Terugkijkend kan je zeggen dat alles op z’n plek is gevallen”.
Ze zouden zich geen beter beroep als dat van kunstenaar kunnen voorstellen. Mishmash wordt opgemerkt en er komen veel opdrachten binnen. Voor het inrichten van gemeentehuizen tot kunstopdrachten voor culturele instellingen. Van het een komt het ander. “Er wordt je ook veel gegund.”
Tot slot, hebben de heren van Mishmash nog een passend filosofisch slot? Dat blijkt kort te kunnen. “Kunst geeft ruimtes een ziel.”
Afbeeldingen: 1) Auf Liebe Eingestellt, assemblage, 2) Brain Dripper, assemblage, 3) Captura Extravagante, assemblage, 4) Danse Macabre, assemblage, 5) Pleaser, assemblage, 6) Urban Contemplation, 7) Urban Contemplation, 8) Urban Contemplation, 9) Venus van de Markthal, 10) vierluik ‘Monkey Business’, 11) De Doelen, wandschildering, 12) Oxyde 4,5, 13) Mishmash wandschildering en interieurontwerp Brasserie Burgerzaken, 14) Mishmash portret
